واژه است.

جَحَمَ‌ وجهه- چهره‌اش از شدّت خشم و غضب برافروخته شد كه بطور استعاره از معنى شعله آتش گرفته شده، و نتيجه فشار حرارت خون قلب است.

جَحَمَتِ‌ الأسد عيناه لتوقّدهما- چشمان شير از شدّت خشم افروخته شد.

جدد

: جَدّ طى كردن و پيمودن زمين صاف و هموار، و قطع و بريدن آن.

جَدَّ فى سيره‌ يَجِدُّ جَدّاً- راهش را به سرعت پيمود و مى‌پيمايد، جَدَّ فى أمره و أَجَدَّ- در كارش شتاب كرد و شتابزده شد و چون از عبارت:

جَدَدْتُ‌ الارض- تنها پيمودن و قطع كردن زمين تصوّر مى‌شود، گفته‌اند- جَدَدْتُ‌ الأرض- زمانى است كه تو زمينى را به راستى و درستى پيموده و طى كرده باشى.

ثوب‌ جَدِيد- اصلش پارچه و جامه بريده شده است و سپس در باره هر چيزى كه تازه شود و به وجود مى‌آيد بكار رفته است.

در آيه (بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ- 15/ ق) اشاره بپيدايش و نشأة جديد است كه كفّار گفتند (أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً ذلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ- 3/ ق) واژه- جديد- در آيه به معنى تازه و نو است كه با واژه- خلق- يعنى كهنه در برابر هم قرار گرفته است، و چون مقصود از- جديد- زمان نزديك بريدن جامه و لباس است، شب و روز را نيز- جَدِيدَان‌- و أَجَدَّان‌- گفته‌اند.

خداى تعالى گويد: (وَ مِنَ الْجِبالِ‌ جُدَدٌ بِيضٌ‌- 27/ فاطر) جُدَد، جمع- جُدَّة- است يعنى راه روشن كوهستانى، چنانكه عبارت- طريق‌ مَجْدُود- يعنى راهى كه پيموده و طى شده واژه- جَادَّة- به معنى راه از همين كلمه است.

- جَدُود و جَدَّاء- ميش‌ها و بزهايى كه شيرشان قطع شده است، و اصطلاح‌ جَدَّ ثدى امّه- بصورت سرزنش و نكوهش بكار مى‌رود يعنى (پستان مادرش بخشكد). بخشش و فيض الهى را- جَدّ- گويند، خداى تعالى گويد: (وَ أَنَّهُ تَعالى‌ جَدُّ رَبِّنا- 3/ جنّ) يعنى فيض پروردگارتان، و نيز گفته‌اند به معنى شكوه و عظمت خداى ماست كه به معنى واژه اوّل يعنى تعالى- برمى‌گردد و اضافه شدندش‌