(آتش عذاب را از پرهيزكارى كه مال خود را در راه خدا و بخاطر تزكيه بنفس مى‌دهد دور خواهد كرد).

اگر واژه جنب- بدون مفعول بكار رود مثل:

جَنَبَ‌ فلان- از خير دور شد و همينطور در دعاى به خير، و در آيه مباركه (وَ اجْنُبْنِي‌ وَ بَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ‌- 35/ ابراهيم).

(مرا و پسرانم را از پرستش بتها دور دار).

گفته شده- وَ اجْنُبْنِي‌- از- جنبته عن كذا است- يعنى از آن دورش كردم.

و نيز گفته‌اند- از جَنَبْتُ‌ الفرس است- يعنى اسب را به سوى خودم كشاندم.

و در آيه اخير گويى حضرت ابراهيم (ع) از خداوند مى‌خواهد با الطاف خودش و با وسائل و اسباب خفيّه‌اش او و تبار و فرزندانش را از شرك و پرستش بتها دور دارد.

الجَنْب‌- يعنى فاصله و گشادى ميان دو پا، كه گويى تركيب و خلقت او طورى است كه يكى از پاها از ديگرى دورتر است و آيه (وَ إِنْ كُنْتُمْ‌ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا- 6/ مائده) يعنى اگر جنب شديد و جنابتى در اثر انزال بشما رسيد خود را پاكيزه كنيد.

افعال واژه جنب- در معنى آيه فوق- جَنُبَ‌ و أَجْنَبَ‌ و اجْتَنَبَ‌ و تَجَنَّبَ‌- است و چون جنابت سبب دور شدن از نماز و حكم شرعى است- جَنَابَة- يعنى دور كننده ناميده شده.

جَنُوب‌- نقطه مقابل- و ناميدن آنجا بجنوب يا به اعتبار اين است كه جنوب، آمدن از جانب كعبه است و درست هم همين است و يا به اعتبار رفتن از آنجا است و هر دو معنى در معنى جنوب هست.

و از واژه جنوب عبارتهاى:

جَنَبَتِ‌ الرّيحُ- يعنى باد جنوبى وزيد[1].

فَأَجْنَبْنَا- در باد جنوب داخل شديم.

[1] بادهاى چهار گاه را 1- باد جنوب 2- باد شمال 3- باد صباح، 4- باد دبور، مى‌نامند و باد سموم- نيز باد گرم و هلاكت زاست كه هم در شب و هم در روز مى‌وزد مثل- باد حرور- كه در شب. و روز مى‌وزد، شعراء، بادها را گاهى مورد خطاب قرار داده و پيام رسان خود ساخته‌اند، چه شعراى عرب و چه شعراى ايرانى، انورى مى‌گويد: