responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 464

23/ حجّ) يعنى لباس بهشتيان.

حرب‌

: الحَرْب‌ يعنى جنگ كه معروف است اصل واژه حرب تاراج و غارت و ربودن غنائم در جنگ است، سپس هر تاراجى حرب ناميده شده اشتقاق معنى حرب- يعنى كارزار و روبودن و خشمگين شدن از مصدر الحرب است.

و قد حُرِبَ‌- يعنى او (حريب) يا غارت زده شده.

تَحْرِيب‌- آتش جنگ افروختن است.

رجل‌ مِحْرَب‌- مرد بسيار جنگجوى، گوئى كه خود ابزار يا وسيله جنگ است.

حَرْبَة- يعنى خنجر، كه وسيله‌اى معروف براى جنگيدن است، و اصلش بر وزن- فعلة- از حرب- يا حراب- است.

مِحْرابُ‌ المسجد- براى اين گويند كه 1- جايگاه محاربة و مجاهده با شيطان و هواى نفس است.

2- و نيز گفته‌اند نامگذارى محراب مسجد براى اين است كه شايسته است انسان در آنجا از پريشانى خاطر دور و با سرگرمى بامور دنيا در ستيزد.

3- و باز گفته‌اند- محراب مسجد- بر اين اساس است كه محراب بيت يا خانه، صدر مجلس و قسمت بالاى خانه است، سپس اين اصطلاح در باره مسجد بكار رفته و صدر مسجد محراب ناميده شده است.

4- و همچنين گفته‌اند محراب مسجد براى اين گويند كه محراب اساس و پايه مسجد است و نامى است كه ويژه بالاى مجلس است و آنگاه صدر مجلس و بالاى خانه را هم محراب ناميده‌اند كه تشبيهى از محراب مسجد است گويى كه اين معنى صحيح‌تر است، خداى عزّ و جلّ گويد: (يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ‌ مَحارِيبَ‌[1] وَ تَماثِيلَ‌- 13/ سبا).


[1] در قرآن، واژه محراب هم بمعنى كوشك و قصر يا اتاق سكونت و هم بمعنى عبادتگاه آمده است، آيه فوق در باره كارگزاران و پريانى است كه براى حضرت سليمان( ع) بناها و عبادتگاه مى‌ساختند كه در آنجا محراب‌ها براى تشويق ديگران به عبارت و تصاويرى از فرشتگان و پيامبران مى‌كشيدند كه در حالت قيام و ركوع بودند و آن تماثيل- يا مجسّمه‌ها از شيشه و بلور يا مس و برنج و يا سنگ مرمر بوده. بگفته مفسّرين ساختن تماثيل براى آنها مباح بوده چنانكه حضرت عيسى( ع) از گل كبوتر درست. كرد، و باذن خداى در آن دميد تا پرنده‌اى شد و معجزه او بود، ولى شيخ طريحى مى‌نويسد: كان على يكسر المحاريب اذا رآها فى المسجد يقول كانّها مذابح اليهود- على( ع) تصاوير و تماثيل را در مساجد محو مى‌كرد.

و در باره محراب- بمعنى- غرفه و اتاق، آيات 10 و 111/ مريم است، در باره حضرت زكريّا( ع) كه مى‌گويد:( فَخَرَجَ عَلى‌ قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرابِ‌- 10/ مريم) زكريّا( ع) پس از سه روز، روزه سكوت، بدستور اللّه از كوشك و غرفه‌اش خارج شد. ابن فارس مى‌نويسد: المحراب و هو صدر المسجد و الجمع محاريب و يقولون الغرفه، محراب را غرفه گويند، چنانكه خداى تعالى فرمود( فَخَرَجَ عَلى‌ قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرابِ‌- 10/ مريم) ازهرى شعرى هم در اين معنى محراب بجاى اتاق از امرؤ القيس ذكر مى‌كند كه:

سألتُ حبيبى الوصلَ منه دُعابَةً

و أعْلَمُ أنَّ الوصل ليس يكونُ‌

فمَاسَ دلالًا و ابتهاجاً و قال لى‌

برفقٍ مجيباً( ما سألتَ يَهُونُ)

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 464
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست