حرص‌

: الحِرْص‌: زياده روى در آزمندى و ميل و اراده است خداى عزّ و جلّ گويد:

(إِنْ‌ تَحْرِصْ‌ عَلى‌ هُداهُمْ‌- 37/ نمل).

يعنى: اگر چه بر هدايتشان ميلى و اراده‌اى افزون دارى.

(وَ لَتَجِدَنَّهُمْ‌ أَحْرَصَ‌ النَّاسِ عَلى‌ حَياةٍ- 96/ بقره).

آنها را بر زندگى بشدّت حريص مى‌يابى.

(وَ ما أَكْثَرُ النَّاسِ وَ لَوْ حَرَصْتَ‌ بِمُؤْمِنِينَ‌- 103/ يوسف).

معنى اصلى واژه حرص از عبارت- حَرَصَ‌ القصّار الثوب- يعنى گازر و لباسشوى لباس را با دقّت فشرد، گرفته شده.

حَارِصَة و حَرِيصَة- ابرى است كه با ريزش زياد بارانش زمين را مى‌شويد.

حرض‌

: الحَرَض‌ يعنى: چيزى كه مورد اعتنا نباشد و بحساب نمى‌آيد و خير هم در آن نيست و لذا بآنچه را كه در حال نابودى و هلاكت و تباهى است- حرض- گويند.

خداى عزّ و جلّ گويد: (حَتَّى تَكُونَ‌ حَرَضاً- 85/ يوسف).

(فرزندان يعقوب باو مى‌گويند تو از فكر يوسف آسوده نمى‌مانى تا اينكه هلاك شوى).

شاعر گويد:

(مردى هستم كه اندوه و غم مرا مصيبت زده كرد سپس بهلاكتم مى‌رساند).

الحُرْضَة- كسى است كه از پستى و خسّت گوشت حلالى را كه بايد خريدارى كند نمى‌خورد مگر گوشت شرطى كه از راه قمار مفت و مجّانى بدستش برسد.

تَحْرِيض‌- تشويق و برانگيختن بچيزى با خوب جلوه دادن آن، و آسان نمودن زحمات كسب آن، گوئى اين واژه در اصل بمعنى- بر طرف كردن تباهى و سختى‌هاست- مثل: