رجل‌ أَحَصّ‌- كسيكه از شومى و بد يمنى او نيكيها و خيرات از مردم قطع شده.

حِصَّة- بهره و نصيبى از كلّ چيزى كه مثل خود نصيب و بهره بكار مى‌رود.

حصد

: اصل‌ الحَصْد- دور كردن و چيدن محصول است.

زمن الحصاد و الحَصَاد- موقع دور كردن- مثل، زمن الجداد و الجداد وقت چيدن خرما از نخل، و خداى تعالى گويد: (وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ‌- 141/ انعام).

يعنى خوب درو كردن كه با پرداختن سهم ديگران به روز خوب براى دور كردن تعبير شده است. و آيه (حَتَّى إِذا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَها وَ ازَّيَّنَتْ وَ ظَنَّ أَهْلُها أَنَّهُمْ قادِرُونَ عَلَيْها أَتاها أَمْرُنا لَيْلًا أَوْ نَهاراً فَجَعَلْناها حَصِيداً كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ‌[1]- 24/ يونس).

يعنى: درو كردن در غير موسم خود كه آنها را از بين مى‌برد و بى‌بهره مى‌سازد.

حَصَدَهُمُ‌ السّيف- واژه درو كردن و بريدن را نيز بطور استعاره براى شمشير بكار برده‌اند و مى‌گويند، حصدهم السّيف، شمشير دروشان كرد، خداى عزّ و جلّ گويد: (مِنْها قائِمٌ وَ حَصِيدٌ- 100/ هود).

[1] قسمتى از آيه 24/ يونس و تمام آن كه مفهوم آيه را روشن مى‌كند چنين است:

( إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الْأَنْعامُ حَتَّى إِذا ... كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‌.

كه دو نكته بسيار مهمّ در آغاز و پايان آيه هست اوّل آنكه حيات دنيا را به آب باران تشبيه نموده كه مايه و منشاء تغذيه مردم و چهار پايان است آنجا كه اين حيات و آثار آن را مردم جاودانه و زوال ناپذير و بر يك قانون تكرارى به حساب مى‌آورند و خود را قادر بر دستيابى و بهره‌مندى از آن مى‌بينند، كه ناگهان فرمان هشدار دهنده الهى سر مى‌رسد و نابهنگام و يا باران مى‌بارد يا بهنگام نمى‌بارد و كشت و زرع از بين مى‌رود تا اينكه در يك روز و شب يكى از كارگزاران و مأمورين بيدار كننده و كمال دهنده خداوند رخ مى‌نمايد و نتيجه حيات خيالى و پندارى بيخبران و مستكبرين را بر باد مى‌دهد بطوريكه در فرداى آن شب گويى ديروز هيچ نبوده و اين چنين آيات الهى گاهى در قوانين ثابت و گاهى بصورت استثناء و تا زبانه‌هاى عبرت سر مى‌رسد تا مردم بينديشند.