(تا اينكه پيامبرانى كه هدايت را پذيرفته و تسليم شده‌اند بر كسانى كه از راه برگشته‌اند حكم كنند).

واژه- يَحْكُمُ‌- در آيه اخير يا از حكمتى است كه ويژه پيامبران است يا از حكم و فرمان.

خداى عزّ و جلّ گويد: (آياتٌ‌ مُحْكَماتٌ‌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ‌- 7/ آل عمران).

پس آيات محكم آنهائى است كه شبهه‌اى در آن ظاهر نيست و بنظر نمى‌رسد چه از نظر لفظ و چه از نظر معنى.

ولى آيات متشابه انواعى دارد كه در ذيل واژه‌اش ان شاء اللّه ياد آورى مى‌شود، و در حديث آمده است كه:

«إنّ الجنّة لِلْمُحَكِّمِينَ‌».

گفته شده اينان يعنى (محكّمين) كسانى هستند كه اگر در برگزيدن يا انتخاب راه مسلمان بودن و كشته شدن يا آزاد بودن در حال ارتداد، اختيارشان دهند كشته شدن در حال مسلمانى را ترجيح مى‌دهند تا زنده ماندن با كفر و الحاد را.

و نيز گفته شده- محكّمين- حكيمانى هستند كه در حكمت متخصّص‌اند.

حلل‌

: اصل- حَلّ‌- باز كردن گره است و از اين معنى سخن خداى عزّ و جلّ است كه: (وَ احْلُلْ‌ عُقْدَةً مِنْ لِسانِي‌- 27/ طور) (كه استعاره براى باز شدن زبان از لكنت و گره در سخن گفتن است).

حَلَلْتُ‌- يعنى فرود آمدم كه اصلش از باز كردن بارها در موقع فرود آمدن و منزل گزيدن است، سپس اين واژه مخصوص وارد شدن و فرود آمدن شده است و گفته‌اند:

حَلَ‌ حُلُولًا و أَحَلَّهُ‌ غيره- (وارد شد و ديگرى او را وارد كرد).

خداى عزّ و جلّ گويد: (أَوْ تَحُلُ‌ قَرِيباً مِنْ دارِهِمْ‌- 31/ رعد) و (وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دارَ الْبَوارِ- 28/ ابراهيم).

حَلَ‌ الدّين- يعنى پرداخت قرض واجب شد.

الحِلَّة- مردميكه در جايى فرود مى‌آيند.