3- ابن ولاد- از شاگردان زجاج كه نامش ابو العبّاس احمد بن محمّد
است، از آثارش كه هست و چاپ شده (المقصور و الممدود) وفاتش 331 (معجم الادباء-
بغية الوعاة).
4- ابو جعفر نحاس: محمّد بن اسماعيل- از شاگردان زجاج و او غير از
ابن نحاس نحوى متوفّى 298 ه است، تأليفات زيادى در لغت و ادب و قرآن داشته است كه
كتابهاى زير از او باقى مانده است.
(شرح معلّقات سبع- كتاب اعراب قرآن- عتاب معانى القرآن- ناسخ و منسوخ
قرآن) وفاتش 338 ه است.
5- زجّاجى- عبد الرّحمن بن اسحاق زجاجى از بزرگان نحو، و اهل نهاوند
است در دمشق و طبريه سمت استادى داشته است از كتابهايش كه رسيده است (كتاب الجمل
فى النّحو- الزّاهر- الامالى در لغت) متوفّى 339 ه. (وفيات الاعيان- صفات الادباء-
الفهرست- بغية الوعاة).
6- ابو العبّاس مبرّد: كه هر چند در اواخر قرن سوّم فوت نمود ولى اثر
ارزندهاش در تاريخ ادب و لغت بنام- الكامل- و شاگردان و راويانش در قرن چهارم
تاكنون مورد توجّه است نامهها و خطبات على (ع) و عمر بن عبد العزيز را در اين
كتاب جمع نموده با مقايسه آن با كتابهاى ابن قتيبه سلامتى نفس و حسن اعتقاد حقّه
او بخوبى دانسته مىشود، متوفّى 285 هجرى. (وفيات الاعيان- الفهرست- و تمام كتب
ادبى).
7- ابن دريد- ابو بكر محمّد بن حسن ازدى، از ابو حاتم سجستانى و
رياشى، علم را فرا گرفته از نظر لغت كتابش دوّمين كتاب ادبى است بنام الجمهرة فى
اللّغة- به ترتيب كتاب خليل كه در هندوستان در چهار مجلّد چاپ شده و ازهرى انتقاد
شديدى بر كتابش و اخلاقش دارد، ديگر كتاب المقصوره بصورت نظم و