حيتان- جمع- حوت- است.

حَاوَتَنِي‌ فلان- او مرا همچون ماهى در آب، فريب داد.

حيد

: خداى عزّ و جلّ گويد: (ذلِكَ ما كُنْتَ مِنْهُ‌ تَحِيدُ- ق/ 19) آن همان چيزى است كه تو از آن عدول مى‌كردى و مى‌گريختى.

حيث‌

: حَيْثُ‌ عبارت است از جاى نامعلوم و مبهم و با جمله‌اى كه بعدش مى‌آيد تشريح مى‌شود و آن را معيّن مى‌كند.

مثل آيات: (وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ‌- 144/ بقره) يعنى از جائى كه بوديد.

(وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ‌- 149/ بقره) از جايى كه خارج شدى يا از زمانى كه خارج شدى.

حوذ

: الحَوْذ يعنى رفتن شتربان از پشت سر و دنبال شتران، و راندن آنها با زجر و سختى، گفته‌اند:

حَاذَ الإبل‌ يَحُوذُهَا- يعنى او را بسختى راند و حركت داد.

در آيه (اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ‌- 19/ مجادله) يعنى شيطان با استيلاء و چيرگى آنها را راند (قسمتى از آيه اين است كه مى‌گويد- فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ‌- يعنى ياد خدا را برايشان فراموشى داد، أُولئِكَ حِزْبُ الشَّيْطانِ أَلا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ‌، پس چنان كسانى كه ذكر خدا را فراموش كرده‌اند حزب شيطانند و در زيانكارى هستند و نوميدند، شيطان بر آن چيره است و قافله سالارشان) و يا اينكه معنى فوق در آيه (اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ‌- 19/ مجادله) از عباراتى است كه مى‌گويند استحوذ العير على الأتان يعنى شتر فحل و نرينه بر پشت مادينه چيره شده، گفته مى‌شود:

واژه- اسْتَحَاذَ- از نظر قياس صحيح است كه از- حاذ، يحوذ، استحاذ- استحوذ باشد، استعاره اين واژه در معنى- اقتعده الشّيطان و ارتكبه- است يعنى شيطان او را بر نشاند و از كار انداخت، أَحْوَذِيّ‌- هم يعنى سبك‌رو و با مهارت كه از حَوْذ- يعنى راندن گرفته شده.

حور

: الحَوْر يعنى تردد يا از نظر فكر و انديشه و يا با لذّات.