و پوشاندم، يا احاطه- در معنى حفظ كردن است
مثل آيه (إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ
مُحِيطٌ- 54/ فصّلت) يعنى حافظ و نگهدارنده از جمع جهات.
و نيز- إِحَاطَة-
در منع و ممانعت هم بكار مىرود مثل آيه (إِلَّا أَنْ يُحاطَ بِكُمْ-
66/ يوسف) يعنى مگر اينكه شما را مانع شوند.
و آيه (أَحاطَتْ
بِهِ خَطِيئَتُهُ- 81/ بقره) پس اين معنى رساترين معنى در استعاره اين واژه است زيرا
انسان اگر گناهى مرتكب شد و به آن ادامه داد او را بگناهى بزرگتر از گناه قبل است مىكشاند
و پيوسته گناهانى بزرگتر انجام مىدهد تا بر دلش مهر زده شود و پس از آن امكان
رهائى و خروج از فرو رفتن بيشتر در گناه برايش فراهم نمىشود.
احْتِيَاط- بكار بردن چيزى است كه حفظ
و نگهدارى در آن هست.
دوّم- إِحَاطَة در
علم و دانش، مثل آيات (أَحاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْماً- 12/ طلاق).
و (إِنَّ اللَّهَ بِما يَعْمَلُونَ
مُحِيطٌ- 120/ آل عمران) و (إِنَّ رَبِّي بِما
تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ- 29/ هود).
احاطه علمى به چيزى در اين است كه تو وجود و جسم و كيفيّت و غرض و
مقصود آن چيز و ايجاد آنچه را كه با اوست و از اوست بشناسى و بدانى، و اينچنين علم
و دانشى نيست مگر براى خداى تعالى:
خداى عزّ و جلّ گويد: (بَلْ كَذَّبُوا بِما لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ- 39/ يونس) (بلكه چيزى را كه با آن احاطه علمى ندارند تكذيب كردند).
كه در اين آيه چنان علمى را از آنها نفى مىكند، و باز در آيه ديگر آنكه يار و
همراه موسى بود، گفت:
(وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى ما لَمْ
تُحِطْ بِهِ خُبْراً- 68/ كهف) كه تشبيهى و
هشدارى است بر اينكه صبر و بردبارى كامل بعد از احاطه علمى بچيزى واقع مىشود و
پيش مىآيد و اينچنين امرى دشوار است مگر بفيض الهى.
خداى عزّ و جلّ گويد: (وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ-
22/ يونس) و اين احاطه با قدرت و توانائى است و همچنين آيه (وَ
أُخْرى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَيْها قَدْ أَحاطَ اللَّهُ بِها-
21/ فتح) يعنى:
(و آن چيز ديگرى كه بر آن توانائى نداشتند، خداوند بر آنها احاطه
دارد،