خَرْج‌ و خَرَاج‌- هم براى چيزهائى است كه از زمين و آشيانه حيوانات و مانند آنها بدست مى‌آيد.

خداى تعالى گويد: (أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجاً فَخَراجُ رَبِّكَ خَيْرٌ- 71/ مؤمنون).

اضافه شدن واژه- خراج- بخداى تعالى در آيه فوق براى آگاهى دادن باين مطلب است كه خداوند كسى است كه آنرا الزام و واجب كرده است (يعنى آيا مى‌پندارند كه از ايشان هزينه و خرج و مزدى مى‌خواهى در حاليكه رزق و روزى خداوندت به از آنست كه مى‌پندارند: (وَ هُوَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ‌- 72/ مؤمنون، و باز در همين معنى در آيه ديگر فرمود: (نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ‌- 31/ اسراء).

واژه خرج- از- خراج- شمولش بيشتر و عموميّتش فزون‌تر است.

خَرْج‌ يا هزينه در برابر دخل قرار داده شده.

خداى تعالى گويد: (فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً- 94/ كهف).

(سخن مردمى است كه ذو القرنين را در ساختن سدّ يارى كردند و از او مى‌پرسند كه آيا هزينه‌اش را به تو بدهيم و او پاسخ مى‌دهد (ما مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ- 95/ كهف)، آن قدرت و توانايى كه اللّه تعالى بمن داده است بهتر از كمك مالى شماست، شما با نيروى بدنى كمك كنيد).

يؤدّى خرجه- يعنى هزينه جنسى و سهم قرار دادى خود را پرداخت و همانگونه كه مردم خراج خود را به سرپرست و متصدّى خراج مى‌پردازند.

خَرْج‌- همچنين در معنى ابر است كه جمعش- خُرُوج‌- يعنى ابرهاست.

الخَرَاج‌ بالضّمان- يعنى چيزى كه از مال فروشنده بازاء خسارت در پيمان فروش، خارج و گرفته مى‌شود.

خَارِجِيّ‌- كسى است كه ذاتا از حالات و موقعيّت‌هاى ساير اقرانش خارج مى‌شود كه گاهى اين كلمه بصورت مدح و زمانى بشكل ذمّ و ناپسند بكار مى‌رود.

بصورت مدح و پسنديده مثل كسيكه به منزلتى برتر از مقام خانوادگى خويش و به كسى كه برتر از او بوده برسد و بصورت ذمّ و ناپسند، اطلاق واژه‌