خَرَقَ‌ المفاوز- بيابانها را طىّ كرد.

اخْتَرَقَ‌ الرّيح- باد بشدّت وزيد و گذشت.

خَرْق‌ و خَرِيق‌- بعبور از بيابانهاى وسيع بكار مى‌رود يا باعتبار وزش شديد باد زياد در آنجا و يا باعتبار فلات بودن و گستردگى و پهنائى آن، و همچنين‌ خَرْق‌ رعد و برقى‌[1] است كه ابرها را دو پاره مى‌كند و گفته شده- خرق- سوراخ بزرگ گوش است.

صبىّ‌ أَخْرَق‌ و امرأة خَرْقَاء- يعنى دختر و زنى كه نرمه گوششان شكافته شده.

خداى تعالى گويد: إِنَّكَ لَنْ‌ تَخْرِقَ‌ الْأَرْضَ‌- 37/ اسراء) در اين آيه دو سخن است:

اوّل- لَنْ تَخْرِقَ‌- در آيه به معنى- لن تقطع- يعنى تو هرگز زمين را نپيموده‌اى.

دوّم- لَنْ تَخْرِقَ‌- در آيه به معنى- لن تثقب- يعنى تو هرگز از اين سوى زمين سوراخ نكرده‌اى كه بآن سوى زمين بروى، كه باعتبار سوراخ كردن نرمه گوش چنين گفته شده، و باعتبار بى‌ارزش بودن مى‌گويند:

رجل‌ أَخْرَق‌ و خَرِق‌ و امرأة خَرْقَاء- يعنى مرد و زن خنگ و نادان در كار.

ريح خرقاء- در باره باد بهمان شباهت خنگى و كودنى در باره بادى است كه سخت و همه جانبه مى‌وزد.

روايت شده است كه:

«ما دخل‌ الخَرْق‌ فى شي‌ء إلّا شانه».

يعنى: (جهالت و نادانى در كارى داخل نمى‌شود مگر اينكه آنرا تباه‌

[1] در حديثى از على( ع) آمده است كه« البرق مخاريق الملائكة» اراده أنها آلة تزجر بها الملائكة السّحاب و سوقه يعنى برق وسيله‌اى است كه فرشتگان يا كارگزاران خداى در طبيعت بوسيله آن ابرها را مى‌رانند.

ابن عبّاس اين حديث را چنين تفسير نموده كه: برق همچون تازيانه‌اى از نور است كه ابرها با آن حركت مى‌كنند( مجمع البحرين 5/ 154- لسان العرب 10/ 76) و امروز تا اندازه‌اى وجود نيروهاى مختلف در ابرها كه با برخوردشان بيكديگر رعد و برق در آنها توليد مى‌شود، مسلّم است تا آيندگان چه دريابند.