responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 628

(اشاره به تبار بنى اسرائيل است كه بعد از قشر اوّل جانشين آنها شدند و تورات را از گذشتگان ميراث بردند امّا دنيا دوستى را شيوه خود كردند).

در اصطلاح مى‌گويند: سكت ألفا و نطق‌ خَلْفاً[1] يعنى از هزار سخن سكوت كرد و چيزى ناروا اداء كرد، و دربار هر كسى هم كه كلامش و سخنش تباه و فاسد است يا روحى تبهكار و فاسد دارد بكار مى‌رود.

تَخَلَّفَ‌ فلان فلانا- بكسى گفته مى‌شود كه از ديگرى عقب بيفتد، و پشت سر ديگرى بيايد و هر گاه جانشين او بشود مصدرش- خِلَافَة- است با كسره حرف (خ) و خَلَفَ‌ خَلَافَةً با فتحه حرف (خ) يعنى فاسد شد كه اسم فاعلش- خَالِف‌- است يعنى پست و احمق، پستى و زشتى هم به خلف تعبير شده است مثل آيه‌ فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ- 59/ مريم).

خَلَف‌- هم به كسى كه جاى ديگرى قرار مى‌گيرد و راه و روش او را سد مى‌كند اطلاق مى‌شود.

خِلْفَة- يعنى جانشين يكديگر شدن.

خداى تعالى گويد: وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ خِلْفَةً- 62/ فرقان).

يعنى: (او كسى است كه با ايجاد نظامى در آفرينش از روى حكمت و نظام هستى شب و روز را جانشين يكديگر قرار داد).

در اصطلاح مى‌گويند: أمرهم‌ خِلْفَةٌ- يعنى كارشان پى در پى و منظّم است.


[1] ابن سكيت ; از قول ابن اعرابى نقل مى‌كند كه- خلف- هر سخن ناروا و زشتى است و بهر كار ناپسند ديگر نيز اطلاق مى‌شود چنانكه مردى اعرابى با خويشانش بود صدائى و بادى از اندرونش برخاست و شرمنده شد ناچار به شكمش و پشتش اشاره كرد و گفت:

انّها خلف نطقت خلفا- يا- سكت الفا و نطق خلفا: گناه از من نيست و لذا مى‌گويند: هزار بار ساكت بود و يكبار به خطا صدا داد.

( مصباح المنير 218- لس 9/ 85- مجمع الامثال 1/ 330).

نام کتاب : ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن نویسنده : راغب اصفهانى، حسين بن محمد    جلد : 1  صفحه : 628
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست