مى‌كنى ضايع مى‌كنى ولى گروهى از مردم مى‌سازند و ضايع نمى‌كنند).

دوّم- خَلْق‌ در معنى دروغ گفتن، در آيه: وَ تَخْلُقُونَ‌ إِفْكاً[1]- 17/ عنكبوت) اگر گفته شود در آيه‌ فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ‌ الْخالِقِينَ‌- 14/ مؤمنون) صحيح است كه دلالت بر ديگر مخلوقات غير از خداوند دارد و با واژه- خلق- وصف شده‌اند، معنايش اينستكه‌ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ‌- 14/ مؤمنون) يعنى خداوند نيكوترين تدبير كنندگان و حكم كنندگان است، يا اينكه آيه فوق بنابر تقديرى است كه معتقد بودند و مى‌پنداشتند كه موجودات غير از خدا نيز خلق مى‌كنند و ايجاد مى‌كنند پس بنابر آنچيزى است كه مى‌پنداشتند گويى كه مى‌گويد: حالا فرض كن و حساب كن كه آفريننده‌ها و ايجاد كنندگان ديگر نيز وجود دارند پس بنابر آنچه كه اعتقاد داريد خداوند از نظر نو آفرينى نيكوترين آنهاست، چنانكه فرمود:

خَلَقُوا كَخَلْقِهِ فَتَشابَهَ الْخَلْقُ عَلَيْهِمْ‌- 16/ رعد).

وَ لَآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ‌- 19/ نساء).

واژه‌ خَلْق‌ در آيه اخير اشاره‌اى است به اخته كردن مردان و حيوانات يا بريدن ريش و از اين قبيل چيزها كه مى‌پنداشتند آن كارها خلقت جديدى است و نيز گفته شده: معناى آيه‌ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ‌- 119/ نساء) يعنى حكم خداى را تغيير مى‌دادند.

و آيه‌ لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ‌- 30/ روم) اشاره‌اى است به حكم و فرمان خداى كه‌

[1] تمام آيه چنين است: إِنَّما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْثاناً وَ تَخْلُقُونَ إِفْكاً- 17/ عنكبوت) سخن حضرت ابراهيم( ع) به بت پرستان عصر خويش است كه مى‌گويد آنهائيكه غير خدا چون بتها را مى‌پرستند، و آنچه را كه به دروغ مى‌سازيد لا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقاً- 17/ عنكبوت) روزى، و رزقى براى شما ندارند، رزق از خدا جوئيد و او را عبادت كنيد و سپاسش داريد كه بازگشتشان بسوى اوست.

فَابْتَغُوا عِنْدَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ‌- 17/ عنكبوت) آيات اين سوره تشبيهى است به ناپايدار بودن حيات دنيا بخانه از تار و پود بافته عنكبوت و در آيه فوق ناچيز بودن بتهاى خود ساخته انسانها و دور نمايى كه از آينده روشن خداپرستان است ارائه مى‌شود كه يكى از معجزات و تناسبهاى لفظى و معنوى آيات و سوره‌هاى قرآن است كه زنجيروار با واژه‌هايى تفكّر انگيز و پر محتوى و شگفت انگيزى بهم مربوط شده‌اند گويى كه تمام سوره‌ها و آيات قرآن همچون شعاع نورانى خورشيد در يك خطّ سير و امتداد قرار دارند.