خداى تعالى گويد:

وَ ما لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ‌ خَلاقٍ‌- 200/ بقره).

فلان‌ خَلِيق‌ بكذا- يعنى او سزاوار آن است گوئى كه در آن حالت آفريده شده است مثل اينكه مى‌گوئى:

مجبول على كذا- يعنى بر آن روش سرشته شده است و فطرى اوست يا اينكه از نظر خلقت بسوى آن كشانده مى‌شود.

خَلَقَ‌ الثّوب و أَخْلَقَ‌- آن جامعه و لباس كهنه شد.

ثوب‌ خَلَق‌ و مُخْلَق‌ و أَخْلَاق‌- مثل- حبل أرمام و أرمات، يعنى ريسمانهاى بهم بسته شده و تابيده.

از عبارت- خَلُوقَة الثّوب فرسوده شدن جامه، لمس شدن، و پوشيده شدن زياد آن تصوّر مى‌شود. لذا در باره كوه مى‌گويند:

جبل‌ أَخْلَقُ‌ و صخرة خَلْقَاءُ- كوه و صخره سائيده و فرسوده شد.

خَلَقْتُ‌ الثّوب- يعنى لباس را با پوشيدن نرم و آماده كردم.

اخْلَوْلَقَ‌ السّحاب- ابر باران ريز شد مثل:

خَلِيق‌ بكذا- شايسته آن است.

خَلُوق‌- هم نوعى از عطر و بوى خوش گياهى است (زعفران).

خلو

: الْخَلَاءُ- مكانى كه هيچ پناهگاه و ساختمان و بنايى در آنجا نباشد.

خُلُوّ- يعنى خالى، كه در زمان و مكان هر دو بكار مى‌رود ولى آنچه را كه در اين واژه تصوّر مى‌شود زمانى است كه مى‌گذرد ولى لغت شناسان عبارت:

خَلَا الزّمان را در معنى وقت گذشت و سپرى شد تفسير كرده‌اند.

خداى تعالى گويد: وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ‌ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ‌- 144/ آل عمران).

و وَ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلاتُ‌[1]- 6/ رعد).

[1] تمام آيه چنين است: وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ وَ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمُ الْمَثُلاتُ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِلنَّاسِ عَلى‌ ظُلْمِهِمْ وَ إِنَّ رَبَّكَ لَشَدِيدُ الْعِقابِ‌- 6/ رعد).

كفّار براى ديدن عذاب قيامت با استهزاء شتاب مى‌طلبند در حالى كه پيش از آنها تكذيب كنندگان. بسيار بعقوبت و فرجام بدشان رسيدند و در گذشته پروردگارت به كسانيكه بر خويشتن ستم مى‌كنند آمرزنده و سخت عقوبت است( لَذُو مَغْفِرَةٍ- براى آنان كه توبه كنند و بازگشت بظلم و گناه ننمايند و نيز لَشَدِيدُ الْعِقابِ‌- در باره كسانيكه با استهزاء بسرنوشت ناهنجار خويش ناباورند و آنرا نمى‌پذيرند).