است تا اثرش باقى بماند از اينجهت دُرُوس- به پاك شدن و محو شدن تفسير شده است و همچنين:
دَرَسَ الكتاب و
دَرَسْتُ العلم- يعنى اثر آنرا دريافتم و حفظ نمودم (اثرش در صفحه ذهن باقى
است همانطور كه آثار بناهاى ويران در سطح زمين باقى است).
و چون باقى ماندن چيزى در ذهن با پى در پى خواندن امكان دارد لذا
خواندن مداوم به واژه- دَرْس-
يعنى خواندن تعبير شده است.
خداى تعالى گويد: وَ
دَرَسُوا ما فِيهِ- 169/ اعراف).
و بِما كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتابَ وَ بِما كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ- 79/ آل عمران).
و وَ ما آتَيْناهُمْ مِنْ كُتُبٍ يَدْرُسُونَها- 44/ سباء).
(كه در هر سه عبارت- درسوا- تدرسون- يدرسون- از خواندن مداوم و اثر
چيزى را در ذهن قرار دادن است).
و در آيه وَ لِيَقُولُوا
دَرَسْتَ- 105/ انعام) كه- دَارَسْتَ هم خوانده شده يعنى مىگويند: باهل كتاب پيوستهاى. (كنايه از اينكه
اين سخنان را از آنها اخذ كردهاى لذا براى ردّ گفتارشان خداوند در اين آيه
مىگويد:
(آيات را از نظر لفظى گونهگون مىگردانيم و بر تو نازل مىكنيم تا
حقيقت قرآن را براى كسانى كه دانا هستند بيان كنيم و بدانند، و بطلان سخن دشمنان
را نيز روشن سازيم).
در باره آيه وَ دَرَسُوا ما فِيهِ- 169/ اعراف) گفته شده يعنى فقط خواندند ولى عمل بآنها را ترك كردند
چنانكه مىگويند:
دَرَسَ القوم المكان- يعنى اثر آنجا را از بين
بردند و فرسوده كردند.
دَرَسَتِ المرأة- كنايه از عادت
ماهيانه زنانگى است (حائض شد).
دَرَسَ البعير- اثر پيسى در بدن شتر باقى است.
درك
: الدَّرْك- مثل- الدّرج- يعنى حركت و
راه رفتن تدريجى ولى- درج- باعتبار صعود و بالا رفتن بكار مىرود و- درك- باعتبار
فرود آمدن