دنو

: الدُّنُوُّ- يعنى نزديكى كه يا با لذّات و جسمانى است يا با حكم و علم، اين واژه براى نزديكى مكانى و زمانى و منزلت و مقام نيز بكار مى‌رود.

خداى تعالى گويد: وَ مِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِها قِنْوانٌ‌ دانِيَةٌ- 99/ انعام).

يعنى: (و از نخل و گل آن خوشه‌هاى متراكم و آويخته در اثر نزول باران و ناموس آفرينش بوجود مى‌آيد).

و ثُمَ‌ دَنا فَتَدَلَّى‌- 8/ نجم) در اين آيه- دَنا- نزديكى بالذّات نيست بلكه حكمى است و گاهى أدنى بمعنى كوچكتر در برابر- أكبر يعنى بزرگتر تعبير مى‌شود مثل آيه: وَ لا أَدْنى‌ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ[1]- 7/ مجادله).

و گاهى- أَدْنَى‌- بمعنى بيشتر در مقابل بهتر بكار رفته است مثل‌ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنى‌ بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ- 61/ بقره).

و در زمانى- دُنْيَا بمعنى اوّل در مقابل آخرت است مثل: آيه‌ خَسِرَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةَ- 11/ حج).

و آيه‌ وَ آتَيْناهُ فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ إِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ‌- 122/ نحل).

و گاهى- دُنْيَا، در معنى نزديكتر در برابر دورتر است مثل آيه:

إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيا وَ هُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوى‌- 42/ انفال).

يعنى: (زمانى كه شما به كرانه نزديكتر درّه بوديد و آنها در گوشه دورتر آن). جمع‌ دُنْيَا- الدُّنَى‌ است مثل- كبرى و كبر و صغرى و صغر است.

خداى تعالى گويد: ذلِكَ أَدْنى‌ أَنْ يَأْتُوا بِالشَّهادَةِ- 108/ مائده).

يعنى: آن كار براى آنها شايسته‌تر و نزديكتر است كه در اقامه شهادت طالب عدالت باشند و بر اين وجه: آيات:

[1] واژه- أدنى- در قرآن در برابر بزرگتر، بيشتر، و بهتر بكار رفته است در متن كتاب گويا نسخه بردار اشتباهى- أكبر- را- اكثر- نوشته است. زيرا آيه فوق شاهد مثال براى كمتر يا بيشتر است نه كوچكتر و بزرگتر هر سه مورد چنين است:

1- كمتر در برابر بيشتر، آيه‌ وَ لا أَدْنى‌ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ- 7/ مجادله).

2- كمتر در برابر بزرگتر، آيه‌ وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذابِ الْأَدْنى‌ دُونَ الْعَذابِ الْأَكْبَرِ- 21/ سجده).

3- كمتر در برابر بهتر، آيه‌ هُوَ أَدْنى‌ بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ- 61/ بقره).