وَ كَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطاً- 143/ بقره).

در لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ‌- 256/ بقره).

گفته‌اند: يعنى در طاعت و پرستش كه در حقيقت جز با اخلاص، و پاكدلى ممكن نيست و در اخلاص هيچگاه اكراه و بى‌ميلى نيست.

و گفته‌اند: آيه‌ لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ‌- 256/ بقره). مخصوص به اهل كتاب است كه در حال پرداخت جزيه در كمال رغبت هستند و اكراهى ندارند.

و آيه‌ أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ‌- 83/ آل عمران) يعنى اسلام، (آيا غير از اسلام شريعتى را مى‌خواهيد).

بنابر آيه‌اى كه گفت: وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلامِ دِيناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ‌- 58/ آل عمران) و بر اين اساس آيه‌ هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‌ وَ دِينِ الْحَقِ‌- 33/ توبه) است و آيه‌ وَ لا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِ‌- 29/ توبه).

و وَ مَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ‌- 125/ نساء).

و آيه‌ فَلَوْ لا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ‌[1]- 86/ واقعه) يعنى بدون پاداش و جزاء. الْمَدِين‌ و الْمَدِينَة: خدمتكار مرد و زن.

ابو زيد انصارى مى‌گويد: دُيِنَ‌ فلان‌ يُدَانُ‌ وقتى گفته مى‌شود كه عمل مكروه و ناپسندى بر او تحميل شود. و نيز گفته‌اند: معنى فوق در باره خدمتگذار از- دنته- است يعنى در برابر خدمتش پاداش به او دادم بعضى هم نام شهر مدينه را از اين باب مى‌دانند.

دون‌

: دُون‌ بكسى گفته مى‌شود كه از كارى يا چيزى قاصر باشد و باز بماند.

بعضى گفته واژه- دُون‌- مقلوب و برگشته شده لفظى- دنو- است يعنى پائين.

الْأَدْوَنُ‌، الدَّنِيّ‌- حقير و پست‌تر.

خداى تعالى گويد: لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ‌- 118/ آل عمران).

[1] معنى اين آيه با ربط دادن به دو و سه آيه قبل از آن روشن مى‌شود در باره كسانى است كه بآنها مى‌گويد: اگر موضوع قيامت را سبك مى‌انگاريد و روشتان تكذيب آن است پس چرا وقتى كه جان محتضر يا در حال مرگى به گلويش مى‌رسد و او را با ترس و خيرگى مى‌نگريد اگر قيامت و روز جزاء را باور نداريد و راست مى‌گوئيد چرا مشرف بمرگ و محتضر را باز نمى‌گردانيد؟!.