ديوان ابو تمام- شرح سقط الزند- تهذيب اصلاح المنطق) وفاتش 502 هجرى.

(طبقات الادباء وفيات الاعيان- معجم الادباء- بغية الوعاة- دائرة المعارف الاسلامية).

چنانكه تاكنون مشاهده شد علماء قرن چهارم و پنجم آثارشان همگى ابتكارى است و غالبا از شهرها و شهرك‌هاى ايران اسلامى كه براى رشد انديشه و تجلّى نبوغ زمينه گسترده‌ترى داشته برخاسته‌اند[1] و چون تعصّبات قومى يا عقيدتى تسلّطش را از انديشه‌ها برداشت اينچنين ستاره گاهى در عالم علم و ادب ظاهر شدند و يكى از شهرهائى كه بزرگانى به عالم اسلام عرضه داشته و اينك شرح حال و ترجمه و تحقيق در اثر جاودانه او بنام المفردات الفاظ القرآن يا المفردات فى غريب القرآن تقديم خوانندگان عزيز مى‌شود- شهر اصفهان است.

نام و زادگاه راغب اصفهانى‌

خوشبختانه خود راغب در مقدّمه كتاب مفردات چاپ 1318 هجرى مى‌نويسد: (قال الشّيخ ابو القاسم الحسين بن محمّد بن الفضل الرّاغب ;) كه آقاى نديم مرعشلى در چاپ بعدى كتاب كه با تحقيقاتى و فهارسى بچاپ رسانده بجاى (الفضل) محمّد بن مفضل چاپ كرده در مقدّمه كتاب (تفضيل النّشأتين و تحصيل السّعادتين) هم- محمّد بن مفضّل راغب- چاپ شده، بهر حال اين اشتباه از آنجا ناشى شده كه جلال الدّين سيوطى در بغية الوعاة نام راغب را- مفضّل بن محمّد اصفهانى كه قطعا اشتباه ناسخين بغيه است نه خود سيوطى چون سيوطى مى‌نويسد «وقفت على الثّلاثه ...» يعنى من سه كتاب (مفردات- محاضرات افانين البلاغه) راغب را ديده و آگاهى بر آنها دارم. (بغية الوعاة فى طبقات النّحويّين و النّحاة 2/ 297 چاپ 1384 تحقيق محمّد ابو الفضل ابراهيم).

[1] به پنج مجلّد كتاب معروف معجم البلدان ابو عبد اللّه ياقوت حموى رجوع شود كه آثار صنعتى، علمى، ادبى و رجال هر شهرى را مفصّلا توضيح داده است. و عاليترين سندى است كه از جغرافيا كه قبل از جنايات و خرابى‌هاى مغول در باره ايران و ساير كشورهاى اسلامى باقى مانده است.

و نيز بكتاب وفيات الاعيان قاضى ابن خلكان.