اسلام گذار از هر
سه مرحله را در نهايت امر در سه نوع شرايط متناسب با هر مرحله، و متفاوت از ديد
تحليلى، شرط تحول اساسى جامعۀ اسلامى و تكامل حركت جمعى جامعۀ بشرى
تلقى مىكند.
منبع
فقه سياسى 59/3-58.
اسوه
اسوه عبارت است از
تأسى و الگو و مقتدا قرار دادن ديگرى در عمل و پيروى از آنان در اعمال و رفتار.
گفتار و كردار
معصومين (ع) از آن جهت كه ظرف مشيّت و اراده خداوند متعال هستند، همواره منطبق با
خواست حضرت حق است. قلمروى تأسى از معصوم (ع) حامل افعالى است كه اقتضاى عموميت
داشته و مانعى از شمول آن به غير معصومين وجود نداشته باشد. در نصوص اسلامى از
اصول حاكم بر نظام ادارى اسوه بودن است. مديران بايد تجسّم عينى ارزشها و خصايص
نيروهاى زبده و كارآمد باشند تا از آنها الگو ساخته شود و براى ساير نيروها اسوه
باشند «زاقنع من نفسى بان يقال: «هذا اميرالمؤمنين؟» «و لا اشاركهم فى
مكاره الدهر او اكون اسوة لهم فى جشوبه العيش». (1 و 2) يعنى: آيا
به همين رضايت دهم كه مرا اميرالمؤمنين خواننده و در تلخىهاى روزگار با مردم شريك
نباشم و در سختىهاى زندگى الگوى آنان نگردم؟
منابع
1 - نهجالبلاغه /
نامه 45؛ 2 - فقه سياسى 494/7.
اسير
اسير: نيروى به
اسارت درآمده در جنگ.
عنوان اسير بر هر
نيرويى كه در حال نبرد يا پس از آن به اسارت يكى از دو جبهۀ متخاصم درآمده
است، اطلاق مىشود.
اسير عبارت از
رزمندهاى است كه به نفع دشمن مىجنگد و در زمان جنگ در حالى كه زنده است توسط
مسلمانان دستگير مىشود. اصل مشروعيت به اسارت گرفتن نيروهاى رزمنده دشمن امرى است
مسلم و مورد اتفاق فقهاى اسلام و قرآن به صراحت آن را تجويز كرده است (1) آنچه كه
در مباحث فقهى بحث برانگيز بوده و اختلاف بسيارى را به دنبال داشته است تعيين
مكان، زمان و رفتار با اسيران جنگى مىباشد.
اسير در اصطلاح
فقهى عبارت از همان رزمنده دشمن است كه عرفا از نيروهاى تحت فرماندهى دشمن محسوب
مىشود. البته مفهوم عرفى اسير را بايد از عرف زمان، سيره نظامى و يا گفتار معصوم
(ع) به دست آورد.
در هر حال رزمندهاى
كه به صورت انفرادى دست به اقدامات مسلحانه عليه نيروهاى رزمنده مسلمان و يا
مسلمان غير نظامى مىزند در صورت ارتكاب به قتل به عنوان قاتل و در غير اين صورت
به عنوان محارب دستگير و بر اساس مقررات جزاى اسلامى مورد كيفر قرار مىگيرد.
اسير گرفتن، يك
اقدام سركوبگرانه نيست بلكه يك اقدام مآلانديشانه نسبت به حريف خلع سلاح شده است،
بنابراين اسير جنگى بايد در سلامت باشد و به طور انسانى با او رفتار شود و حتى در
صورت فرار تنها