دنيايى محسوب مى‌شود؛

ب - هرگاه امام اعظم از جاده عدل و حق خارج شود و به ظلم و فساد آلوده شود، امامت او باطل نمى‌شود و مشروعيت خويش را هرچند در بعد اعمال حاكميت از دست مى‌دهد، اما مشروعيت اطاعت از وى از ميان نمى‌رود.

منبع

فقه سياسى 297/10-296.

اماميّه

إماميّه، عنوان يكى از مذاهب اسلامى است كه نقشى اساسى در شكل‌گيرى فرهنگ و تمدن اسلامى ايفا كرده‌اند.

شيعۀ اماميه كه به‌اختصار در زبان عام شيعه، و در زبان فقها اماميه هم خوانده مى‌شود، امروزه مذهبى با ويژگى‌هاى مشخص است كه بدان مذهب جعفرى، يا اثنى‌عشرى نيز اطلاق مى‌شود. در تداول كنونى ميان اصطلاحات ياد شده، عموما تفاوتى ملحوظ نمى‌شود و با آنها همچون الفاظى مترادف برخورد مى‌شود. در اين ميان، شيعه در كاربردى مطلق نزد اماميه، به شيعۀ اماميه راجع مى‌شود و در كاربردى وسيع‌تر شامل زيديه و اسماعيليه نيز خواهد شد. با دور شدن از سده حاضر و روى آوردن به نگرشى تاريخى، هر يك از اين اصطلاحات معنايى ويژه مى‌يابند و رابطه‌هاى عموم و خصوص ميان آنها، بسته به دوره‌هاى تاريخى متفاوت مى‌شوند.

اصطلاح اماميه نيز به نحوى اجتناب‌ناپذير درگذر تاريخ دگرگونى مى‌پذيرد و از همين رو، بايد در برهه‌هاى مختلف تاريخى، اصطلاحى تعريف شده باشد.

دست‌كم از اوايل سده دوم قمرى، اين گروه مذهبى از سوى مخالفان با عنوان نكوهش آميز «رافضه»، خوانده شده است و جالب آن است كه گاه عالمان اماميه در صدد بوده‌اند تا تفسيرى ستايش‌آميز از اين عنوان ارائه كنند.

در بازگشت به تعبير شيعه، بايد گفت كه در زبان عربى سدۀ نخست هجرى، شيعه در كاربرد مطلق به معناى گروهى از مردم (مريم / 69/19) و در صورت اضافه به معناى ياران و پيروان (قصص / 15/28) بوده است. آنچه منشأ پديد آمدن اصطلاح شيعه شده، كاربرد تركيبى «شيعۀ على» (ع) در جريان‌هاى تاريخى - مذهبى سدۀ نخست هجرى بوده است؛ اما در ظاهر شكل مختصر شده اين اصطلاح در همان سده نيز تداول داشته است. بدون وارد شدن در تفصيل مباحث كلامى، اجمالا اين نكته از دانسته‌هاى تاريخى است كه گروهى از مسلمانان از صدر اسلام، در باب امامت مسلمين پس از پيامبر (ص)، حقى ويژه را براى امام على (ع) قائل بوده‌اند و همين گروه با عنوان شيعۀ على (ع) شناخته مى‌شدند؛ چنانكه در گزارش‌هاى مربوط به جنگ صفين عنوان «شيعه» براى گروهى از خواص اصحاب امام على (ع) به كار رفته و در گزارش جريان صلح امام حسن (ع) در 41 قمرى، يكى از شروط صلح، آزار نرساندن معاويه به احدى از «شيعۀ على» (ع) بوده است.

در طول سدۀ اول قمرى، به روزگارى پيش از دورۀ امامت امامان باقر و صادق (ع) كه هنوز تعاليم اماميه به صورت مبسوط به شيعيان عرضه نشده بود، به‌طور طبيعى نبايد به جست و جوى گروهى خاص از عالمان