اما بعضى احكام آن در باب‌هاى حدود و قصاص نيز آمده است.

امان، مشروع و جايز است. و اركان آن عبارت است از:

1 - قرارداد (عقد): عقد امان از ايجاب - از سوى مسلمان - و قبول - از سوى كافر - تشكيل مى‌شود.

در ايجاب و قبول، هر لفظ يا فعلى كه بيانگر امان باشد، كفايت مى‌كند. (2) صحت عقد امان مشروط به عدم مفسده يا به نظر برخى، وجود مصلحت است. بنا بر اين، عقد امان با جاسوس يا هركس كه درامان دادن به وى ضررى متوجه مسلمانان گردد، صحيح نيست. (5) وقت امان پيش از اسارت است؛ هر چند در آستانۀ پيروزى سپاه اسلام باشد. البته امام (ع) مى‌تواند پس از اسارت نيز امان دهد (4) اگر مسلمانى اقرار كند كه به كافرى امان داده است، چنانچه اقرار او در وقتى باشد كه امان دادن در آن وقت صحيح استقرار وى پذيرفته وگرنه، رد مى‌شود. (با تحقق صحيح امان، وفاى به آن بر امان دهنده و ديگر مسلمانان واجب است؛ (6)

2 - امان دهنده (عاقد): هر مسلمانى كه عاقل، بالغ و مختار باشد، مى‌تواند تا ده نفر از كافران را امان دهد، اما در اينكه آيا مى‌تواند به مردم يك روستا يا قلعه‌اى هر چند كوچك امان دهد يا نه‌؟ اختلاف است. امان دادن عمومى، حتى به مردم يك شهر و مانند آن، تنها در صلاحيت امام است. امام و نيز مأذون از طرف ايشان مى‌تواند به هر تعداد از كفار حربى، امان دهد؛ (7)

3 - امان گيرنده (معقود له): هر كافرى كه جهاد با او واجب باشد (كافر حربى)، عقد امان با او صحيح است (8) اگر كافر حربى به گمان اينكه به او امان داده‌شده، وارد قلمروى اسلام شود، به سرزمين خود بازگردانده مى‌شود. (9)

منابع

1 - مهذب الاحكام 131/15؛ 2 - جواهر الكلام 94/21 و 99؛ 3 و 4 - همان / 100؛ 5 - همان / 100 و 101؛ 6 - همان / 97 و 98؛ 7 - همان / 94 و 97؛ 8 - جامع المقاصد 429/3؛ 9 - جواهر الكلام 96/21.

أمّت

امت، واژه‌اى با برد معنايى بسيار وسيع كه مى‌تواند جامع مفاهيمى باشد چون قوم، قبيله، عشيره، گروه‌هاى نژادى و نيز ملت يا جامعه‌اى مذهبى كه تحت لواى هدايت يك پيامبر قرار دارد. اين واژه بار اسلامى دارد، ولى با اين وصف، در قرآن بر غير مسلمانان نيز اطلاق شده است، و از اين رو، مى‌تواند به معناى «شعب» نيز نزديك باشد. با اينهمۀ، معناى اصطلاحى امت، چنانكه ماسينيون اشاره كرده، جماعتى از مردم است كه خداوند براى آنان پيامبرى مبعوث كرده، و آنان به او ايمان آورده، و از اين رو، با خداوند پيمان بسته، و با او ارتباط يافته‌اند. اما همان‌طور كه ياد شد، واژه امت در معنايى نزديك به شعب نيز به كار مى‌رود؛ طبعا در اين كاربرد مقصود از امت گروه بزرگى از مردم است كه داراى زبان يكسان يا دين واحد و يا سرزمين جغرافيايى يكسانى هستند.

واژه امت در قرآن كريم 65 بار به صورت مفرد يا جمع آمده است. در قرآن، امت به معناى مردم (بقره / 213/2) و يا عده‌اى از انسان‌ها كه با يكديگر پيوند دينى دارند (آل‌عمران / 110/3؛ بقره / 143/2)، آمده، و