البحر المحيط 74/8،
4 - تفسير السراج المنير 23/4 و تفسير روح المعانى 40/25؛ 5 و 6 - سنن بيهقى 81/9
و البداية و النهاية 307/3؛ 7 و 8 - سنن بيهقى 89/9؛ 9 - انسان / 8، 10 - تفسير
على بن ابراهيم 398/2، تفسير الميزان 126/20 و تفسير نور الثقلين 478/5، 11 - نيل
الاوطار 307/7، سنن ابىداود 76/3، فتح البارى 108/6 و تفسير روح المعانى 155/29؛
12 - شرح ابن ابى الحديد 189/14؛ 13 - جامع الاحاديث 179/13، وسائل الشيعه 69/11 و
سنن بيهقى 183/8؛ 14 - شورى / 38؛ 15 - المبسوط 13/2، تذكرة الفقهاء 425/1 و جواهر
الكلام 13/21؛ 16 - وسائلالشيعه 4/11، 397/8 و سنن بيهقى 14/8؛ 17 - بقره / 256؛
18 - دهر / 9؛ 19 - جواهر الكلام 131/21، المغنى 927/2، جامعالاحاديث 13 / 183 و
سنن بيهقى 70/9؛ 20 - تاريخ طبرى 112/3، اعيان الشيعه 142/8 و طبقات 60/1؛ 21 -
بحارالانوار 15/45 و مستدرك الوسائل 43/3 و سنن بيهقى 168/8؛ 22 و 23 -
بحارالانوار 330/45، 10/46 و 15، سيره حلبى 49/2 و مستدرك الوسائل 487/2؛ 24 -
تاريخ طبرى 22/3، مغازى واقدى 673/2، سيره ابن هشام 351/3 و بحارالانوار 5/21؛ 25
- سنن بيهقى 136/9 و مسند احمد بن حنبل 102/1؛ 26 - تذكرة الفقها 426/1؛ 27 -
التحرير 140/1؛ 28 - المبسوط فى فقه الاماميه 21/2-22؛ 29 - سنن ابن منصور 246/2،
سنن بيهقى 126/9، اسدالغابه 47/3 و مستدرك الوسائل 486/2؛ 30 - وسائلالشيعه
41/13، 31 - همان، مستدرك الوسائل 486/2 و سنن بيهقى، 9 / 128-127؛ 32 - المبسوط
21/2؛ 33 - جواهر الكلام 21 / 130-129؛ 34 - سنن بيهقى 78/9؛ 35 - جواهر الكلام
120/21؛ 36 - المبسوط 13/2؛ 37 - المنتهى 932/2؛ 38 - جواهر الكلام 129/21؛ 39 -
كافى 35/5 و التهذيب 153/6؛ 40 - جامع احاديث الشيعه 178/13، المغنى 399/10 و
جواهر الكلام 120/21؛ 41 - جامع احاديث الشيعه 177/13 به بعد و كنز العمال 319/2؛
42 - الاموال / 65؛ 43 - فقه سياسى 206/6-196.
امتيازطلبى← فخرفروشى
امتياز قضايى← كاپيتولاسيون
امر به معروف و نهى از
منكر
امر به معروف و نهى
از منكر، دو اصطلاح كه در تفاسير قديم كلام الهى، به امر به تبعيت از حضرت محمد
(ص) و دين اسلام، و نهى از كفر به خداوند و تكذيب رسول خدا (ص) و دين او تبيين شده
است.
درگذر از مباحث
طولانى و پردامنهاى كه عالمان دين از جمله متكلمان، در بيان مفهوم و مطلوب و
اقسام صيغههاى امر و نهى و چگونگى دلالت آنها مطرح كردهاند، مىتوان گفت كه امر
به معروف كنشى است براى تحقق آنچه مطابق تعاليم دين و عرف ديندارى آشنا و پسنديده
است و نهى از منكر، واكنشى است براى نابود كردن آنچه نا آشنا و نكوهيده است. اين
اصل كه البته، بالذات متعلق به حوزه عمل است و بايد آن را در شمار فروع جاى داد،
نه اصول، ابتدا به ابتكار معتزله وارد علم كلام و حوزه مباحث نظرى شد و در سدههاى
بعد، توسط ديگران، به صورت يك سنت در تأليفات كلامى پيگيرى شد.
قديمترين منابع
موجود در كلام معتزلى - كه البته از