عقلانى كار» در عصر مدرن مى‌داند. او ويژگى‌هاى بوروكراسى را اينچنين برشمرد: وجود دستگاه ادارى حقوق‌بگير، نقش و وظيفه معين براى هر يك از كاركنان دستگاه، اهميت قدرت مقام و منصب به جاى فرد، نگهدارى سازمان يافتۀ اسناد و مدارك. در واقع بوروكراسى، ساختار پيچيده و گاه عريض و طويلى است كه حول محور عقل‌گرايى، ابزارى محاسبه گر، مدرن و سامان يافته است و در واقع قدرت دولت و حكومت را در حوزه‌هاى ادارى و سازماندهى سياسى و اقتصادى و برنامه‌ريزى فرهنگى متبلور مى‌كند.

بوروكراسى همان هيولايى است كه «بالزاك» از آن نام مى‌برد و «هربرت ماركوزه» (متفكر معاصر آلمانى) معتقد است كه قدرت توتاليتاريستى بوروكراسى مدرن، آزادى‌ها و حقوق فردى را در معناى انسانى آن از بين برده است. بوروكراسى دستگاه عريض و طويل و نيرومندى است كه بر فرد حكومت مى‌كند و چون ماهيت سازمانى و ساختارى و تقسيم كارى دارد، افراد را تابع منطق و نظم خود كرده و به مهره‌هايى در يك مجموعۀ ماشينى تبديل مى‌كند. عقلى كه بوروكراسى را اداره مى‌كند، عقل ابزارى مدرن است و روحى خشك و مبتنى بر نظمى ماشينى دارد. آدمى در ساختار بوروكراسى به تدريج هويت انسانى خود را از دست مى‌دهد و جنبۀ شيئى و ماشينى و ابزارى پيدا مى‌كند.

بوروكراسى به دليل اداره شدن توسط عقل ابزارى مدرن، ماهيتى از خود بيگانه كننده و بنابراين شيئى وار پيدا مى‌كند. بوروكراسى، استعدادها و شخصيت افراد را قالب ريزى مى‌كند و بخش عمده‌اى از خلاقيت‌هاى آنان را مى‌سوزاند و مى‌خشكاند. بوروكراسى در واقع چهره ادارى تكنوكراسى يا نظام تكنيك است و به همان ميزان انعطاف ناپذير و خشك و مبتنى بر انضباط غير خلاق پادگانى است. بوروكراسى به دليل پيچيده و عريض و طويل بودن به‌شدت كارهاى مراجعان را كند مى‌كند و قابليت فسادپذيرى بسيارى دارد، به گونه‌اى كه مى‌توان گفت عقل سود محور ابزارى مدرن خواسته يا ناخواسته افرادى را تربيت مى‌كند كه در سيستم عريض و طويل و فاقد نظارت بوروكراتيك از قابليت فسادپذيرى بسيار بالايى برخوردارند. بوروكراسى ساختارى مدرن است.

«جو برگ» جامعه‌شناس آمريكايى معتقد است بوروكراسى، وسيله‌اى است كه توسط آن، طبقۀ مرفه و سرمايه‌دار از وضع خوب خود در مقابل طبقات پايين جامعه مراقبت و محافظت مى‌كند. (1)

بهاى بيشتر دادن به ارتباطات، زائده هاى مضرى را در سازمان بوجود مى‌آورد كه از آن به بوروكراسى دست و پاگير و احيانا كاغذبازى و قرطاس بازى تعبير مى‌كنند و اين يكى از مشكلات نظام ادارى است كه هر مدير لايقى بايد از آن بپرهيزد و با عوامل به وجودآورندۀ آن مبارزه كند. يكى از عوامل عمده بوروكراسى زائد، انحراف از ضوابط لياقت اعضا و كاركنان سازمان به هنگام گزينش آنهاست و همچنين اين پديده زيانبخش ممكن است از سوء نظام ادارى و يا كافى نبودن نظارت و كنترل به وجود آمده باشد. بوروكراسى زائد و زيان‌بخش تنها در صورت بيش از اندازه موردنياز بودن كاركنان و نيروهاى سازمان به وجود نمى‌آيد، بلكه ممكن است اين پديده، معلول عدم تناسب نيروها با عمليات و برنامه باشد و گاه بوروكراسى از سيستم شديد تمركز و گاه از تقسيم كار بى‌رويه ناشى مى‌شود. تنها راه