اسلامى خود را موظف به تأمين رفاه شهروندان جامعه اسلامى دانسته و به همين سبب در اقتصاد و امور مربوط به اقتصاد خود را مجاز به مداخله و ايجاد محدوديت مى‌داند. همچنين اسلام و حكومت اسلامى به دليل برخى مصالح مادى و معنوى، همچنين دنيوى و اخروى به ايجاد محدوديت در آزادى انتخاب افراد از پوشش گرفته تا غذا و خوراك، مى‌پردازد.

قائلان به پاترناليست بودن حكومت اسلامى، مواردى چون دخالت اسلام در پوشش افراد و الزام زنان به داشتن حجاب، منع برخى خوردنى‌ها و دخالت در خوردنى‌ها و آشاميدنى‌ها، دستورات الهى در خصوص واجبات و محرمات، مطهرات و نجاسات، عبادات و معاملات، بايد و نبايدها و... به عنوان نشانه‌هايى از پاترناليست بودن جامعه اسلامى مى‌دانند. (1)

همچنين جلوه‌هاى بارز دخالت دين در عرصه سياست و اجتماع را به صورت زير به عنوان دلايل پاترناليست بودن اسلام و حكومت اسلامى مى‌دانند: (2) 1 - احكام مربوط به جهاد و نيروهاى نظامى، جنگ با دشمن خارجى و يا دفاع در برابر آنها، تقسيم غنايم جنگى؛

2 - احكام مربوط به معاملات و چگونگى انجام تجارت؛

3 - احكام مربوط به خمس و زكات و موارد مصرف آنها؛

4 - احكام مربوط به امر به معروف و نهى از منكر و شرايط آن و...

منابع

1 - مبانى سياست جنايى حكومت اسلامى / 162-156؛ 2 - آزادى، قدرت و قانون / 87.

پاتريمونياليسم

پاتر يمونيا ليسم: سلطۀ موروثى پاتر يمونيا ليسم حاكميتى سياسى است كه يك خاندان پادشاهى، قدرت را از راه يك دستگاه عريض و طويل ادارى به صورت اجبارى اعمال مى‌كند. شكل ابتدايى اين نوع از سيادت، با اعمال قدرت يك رييس قبيله كه يك دستگاه ادارى را پى‌ريزى مى‌كند، به وجود مى‌آيد.

در سنخ شناسى رژيم هاى سياسى، بايد ميان پاتر يمونيا ليسم و سلطانيسم فرق گذاشت. سلطانيسم اصطلاحى است كه براى توصيف نظام هاى سنتى، به ويژه در خاورميانه، به كار مى‌رود. سلطانيسم حالت افراطى پاتر يمونيا ليسم است كه در آن سلطه بر پايۀ اراده شخص قرارگرفته است و بالاترين مقام حكومتى (شاه، حاكم، رييس،...) از تمامى قيد وبندهاى نظام سنتى آزاد است، از اين رو، او به جاى اعمال قدرت رسمى / قانونى، شبكۀ روابط وفادارانه و چاكرمنشانه، و وابستگى‌هاى خصوصى را به كار مى‌برد. ويژگى‌هاى اصلى پاتر يمونيا ليسم عبارتند از:

1. ديوانسالارى سياسى و ادارى به صورت كامل به مثابۀ ابزار خصوصى در انحصار شاه است و حاكم درراس هرم سياسى - اقتصادى قرار مى‌گيرد، 2. حاكميت سياسى يك‌جانبه شاه تحت رژيم پاتريمو نيال، زمينه رشد نظام سرمايه‌دارى ناقص دلال صفت است؛ از اين رو، رژيم پاتريمونيال بر خلاف فئوداليسم، تعهدى نسبت به حفظ مرزها و فعاليت‌هاى اجتماعى ندارد. پاتر يمونيا ليسم بدون منازع در صحنه