مسالمت‌آميز؛ 5 - فقه سياسى 486/3-485.

پاسدارى از دين در حكومت جور

با توجه به منعى كه در روايات در مورد مشاركت در جنگى كه حكومت جائر بدان اقدام نموده (1) در شرايطى، اگر موجوديت اسلام در خطر افتد، با وجود ظالمانه و نامشروع بودن حكومت و نيروهاى مسلح درگير جنگ، مسلمانان بايد براى دفاع از اسلام و رفع خطر نسبت به كيان اسلام در چنين جنگ نامشروع مشاركت و از اسلام حمايت كنند. (2)

در برخى از اين روايات لزوم حفظ دين و دفاع از حريم آن به عنوان دليل در بيان حكم شرعى مورد استناد قرارگرفته و به صراحت اعلام‌شده است كه عدم حمايت از دين و بى‌تفاوتى نسبت به خطرات تهديد كننده كيان اسلام، موجب آن مى‌شود كه دين به تدريج فرسوده و ريشه‌هاى آن در دلها و جامعه سست شود و از اين حالت در روايات به «اندراس ذكر محمد (ص)» ياد شده است. (3)

فراموش شدن ياد پيامبر اسلام (ص) كه كنايه از به فراموشى سپرده شدن دين و تضعيف آن و سستى حاكميت اسلام است به عنوان علت و دليلى بر وجوب مشاركت در جنگ نامشروع ياد شده است و اين بدان معنا است كه بر اساس اين قاعده، حتى عمل نامشروع نه تنها جايز بلكه واجب مى‌شود. (4)

منابع

1 - وسائل‌الشيعه 19/11؛ 2 - همان / 20؛ 3 - همان / 21؛ 4 - فقه سياسى 4344/9.

پايان قانون اساسى

پايان قانون اساسى: تجديدنظر و بازنگرى قانون اساسى.

يكى از نظريات مطرح در حقوق اساسى امكان يا عدم امكان بازنگرى در قانون اساسى و پايان دادن به اعتبار تمام يا برخى از اصول آن است. به طور معمول نظر اكثريت قريب به اتفاق حقوقدانان اساسى امكان بازنگرى در قوانين اساسى است. بر اين اساس اصولا در خود قانون اساسى شيوه تجديدنظر، پيش‌بينى مى‌شود و در كشورى چون انگلستان كه فرق چندانى ميان قوانين اساسى و قوانين عادى و متعارف وجود ندارد، پارلمان با رعايت تشريفاتى كه براى وضع قوانين عادى معمول است، قوانينى را كه در حكم قانون اساسى است، وضع مى‌كند يا تغيير مى‌دهد. ولى در كشورهايى كه قانون اساسى مدون دارند اين عمل به شيوه‌اى ديگر كه به طور معمول با شرايط دشوار و پيچيده همراه است، انجام مى‌شود. از آن جمله:

1 - حضور دو ثلث نمايندگان مجلس يا مجلسين و رأى اكثريت دو ثلث نمايندگان؛

2 - تشكيل مجلس واحد از مجالس مقننه و رأى اكثريت آن؛

3 - تصويب لزوم تجديدنظر در قانون اساسى از طرف مجلس يا مجلسين و سپس انحلال آن و تشكيل مجلس جديد با انتخابات جديد و حضور تعداد معين با آرا اكثريت تعيين‌شده براى مثال دوسوم؛

4 - تصويب اكثريت نمايندگان مجلس يا مجلسين با تصويب نهايى از راه همه‌پرسى.

لازم به ذكر است كه قوانين اساسى علاوه بر