تأكيد قرآن بر نفى «تولى» بيگانگان در دين نوعى موضعگيرى فكرى و
ذهنى است كه در كنار جهاد كه نوعى موضعگيرى عينى و عملى است در برابر دشمنان
متجاوز به عنوان دو خط مشى دفاعى ترسيم شده است.
منبع
فقه سياسى 77/5-75.
تبرا نسبت به دشمن
انزجار از دشمنى كه بر خصومت خود پاى مىفشارد، نوعى خودآگاهى و
هشيارى در برابر عمليات خصمانۀ دشمن محسوب مىشود كه مىتواند عامل
بازدارنده از غافلگير شدن در كمند دشمن باشد. مفهوم تبرا نسبت به خصم، كينهتوزى و
نفرت ورزى به انسانها تلقى نمىشود، بلكه تبرا ابراز انزجار نسبت به خصومت دشمن و
اعمال تجاوزكارانه اوست كه در حقيقت چيزى جز انزجار از تجاوز محسوب نمىشود. انسان
از ديدگاه اسلام داراى كرامت ذاتى است، اما او هم به دليل اعمالى كه مرتكب مىشود،
يا مورد ستايش و يا نكوهش قرار مىگيرد.
تبرا از دشمن به خاطر بعد انسانى او نيست بلكه به علت تجاوز و
خصومتى است كه به ناحق از خود نشان مىدهد. غرب ستيزى جهان اسلام در برابر خصومتهاى
غرب، نوعى تبرّا و اظهار انزجار نسبت به سياستهاى خصمانه غرب مىباشد. غرب ستيزى
بر مبناى تبرّاى قرآنى (1) اين امكان را براى جهان اسلام فراهم مىكند كه نهتنها
در برابر خصومتهاى موجود عكسالعمل منطقى نشان دهد بلكه نسبت به تداوم و تكرار ان
ممانعت به عمل آورد.
تولى به مفهوم گرايش و تمايلات با حسن ظن و توأم با روابط عاطفى
است و جنين حالتى در برابر دشمنى كه بر خصومت خود پاى مىفشارد به معناى آن است كه
عمليات خصمانۀ دشمن مورد تأييد است يعنى چنين كسى خود عضوى از دشمن است. (2
و 3)
تجارت بينالملل با هر نوع تعريفى كه ارائه شود، داراى هدف مشخصى
است. تجارت بين الملل در پى آن است كه مبناى علمى برقرارى تجارت و سمتگيرى آن و
چگونگى بهرهورى از تجارت توسط كشورها را مشخص كند.
مسائل تجارت بينالملل و موضوعات آن در حقيقت همان مسائل اقتصاد
داخلى در عرصه بينالمللى و بين كشورهاست، اما با اين تفاوت كه عوامل توليد در سطح
بينالمللى تحرك كمترى دارد و در آن ارزهاى مختلفى به عنوان پول شناخته مىشود و
از فرهنگ و سنتهاى مختلفى برخوردار است و نيز در آن اختلاف قيمتها و اختلاف نوع
و كيفيت كالاها، بيشتر به چشم مىخورد.
زمانى تجارت خارجى كشورها بدون توجه به مسائل تجارت بينالمللى و
در شرايط بىتفاوتى نسبت به اوضاع تجارى ساير كشورها بين دو يا چند كشور جريان
داشت و مناسبات تجارى بينالمللى تأثير چندانى