اشتغال داشتند. سپرده‌هاى مردم را پذيرفته و به اشخاص يا شهرها و ام اعطا مى‌كردند. از جمله معبد دلفى بود در شهر افسن و به علت جنگ‌هاى مداوم داخلى، معابد مطمئن‌ترين محل براى نگاهدارى و حفاظت اموال گرانبها و پرارزش به شمار مى‌آمد؛

پ - ايران: قبل از دوره هخامنشى، بانكدارى به طرز ابتدايى مرسوم ولى در انحصار معابد و شاهزادگان بود و در زمان هخامنشيان بازرگانى رونق يافت و پول مسكوك رواج يافت. معروف‌ترين اين بانك‌ها اجيبى بود كه به مهاجران يهودى مقيم بابل تعلق داشت و تمامى امور بانكى از قبيل سپرده، اعطاى وام و رهن گرفتن املاك مى‌پرداخت و سرمايه آن براى خريد و فروش منازل، احشام، غلامان كشتى‌هاى حامل كالا به كار مى‌افتاد؛

ت - رم: در اوايل تأسيس دولت رم كه وصول ماليات‌ها به شكل مقاطعه به اشخاص واگذار مى‌شد، ماموران اغلب به شهرها و موسسات دولتى و ام مى‌دادند.

در واقع به‌نوعى بانكدارى مبادرت مى‌ورزيدند.

بانكدارهاى رومى، گذشته از تبديل پول‌هاى خارجى به پول‌هاى كشور و تعيين عيار آنها و قبول سپرده و دادن و ام، كار صندوق دارى را هم براى مشتريان خود انجام مى‌دادند.

عمليات بانكى بانكداران رومى از بيشتر جهات شبيه به بانكدارى كنونى و عبارت بود از افتتاح حساب جارى و مدت‌دار به نفع افراد، پرداخت بهره به سپرده‌هاى مدت‌دار، دادن قرضه بانكى اعم از مصرفى و تجارتى با بهره‌هاى متفاوت، رهن و صدور اعتبار نامه نجارى و غيره؛

ث - چين: در چين نيز حدود سدۀ ششم قبل از ميلاد بانكدارى رواج داشته و اختراع كاغذ (در حدود 105 سال قبل از ميلاد) در چين از نظر استفاده در عمليات بانكدارى اهميتى بسزا يافت، زيرا همين كشف بود كه براى اولين بار تهيۀ اسناد بانكى، تنظيم محاسبات و نگهدارى حساب‌ها و نقل و انتقال اسناد را به صورتى ارزان و ساده مقدور كرد؛

2 - بانكدارى در قرون وسطى (از سدۀ پنجم تا پانزدهم ميلادى)

در قرون وسطى بانكدارى و تجارت به مفهوم آنچه در يونان و امپراطورى روم وجود داشت، در عمل از بين رفت و پس از سقوط رم يك سيرى قهقرائى در عمليات بانكى و ساير مظاهر تمدن بشرى پيدا شد. عرف بانكدارى با انجام برخى عمليات بانكى توسط اقوام مختل به ويژه يهودى‌ها كه با استعداد طبيعى اين قوم كه بيشتر به فعاليت‌هاى بانكى پرداخته بودند، حيات تازه‌اى يافت، ولى با مخالفت و تعصب شديد مقامات كليسا عليه دريافت ربح از افراد و منع مشروط آن در قوم مذهب يهود قرار گرفت. در مذهب يهود منع دريافت بهره تنها به منع دريافت آن از همكيشان يهودى تعبير شده، بنابراين عمليات صرافى و بخصوص دريافت بهره در مقابل دادن قرضه از افراد غير يهود بالامانع رواج يافت؛

3 - بانكدارى در دورۀ جديد (از سدۀ پانزدهم به بعد)

دورۀ جديد با پيشرفت تدريجى تجارت و داد ستد در سواحل درياى مديترانه به ويژه در شهرهاى و نيز و فلورانس شروع شد و كشف امريكا و راههاى دريايى جديد و استقرار روابط بازرگانى بين شرق و غرب كم