مسلحانه را خواهد گرفت و به تدريج، فرهنگ جنگ به فراموشى سپرده خواهد شد. ولى چنين نيست و تحولات سياسى، فرهنگى و بالاتر از آن پيشرفت‌هاى علمى و فنى، عكس آن را به اثبات رسانده است و با پيشرفت علم و صنعت، نه‌تنها جنگ فراموش نشده، بلكه با قدرت تر، وحشتناك‌تر و كشتار و تخريب آن گسترده‌تر نيز شده است.

از اين روست كه در حديثى از امام باقر (ع) آمده است كه:

«خير و خوشبختى از هر نوع كه باشد به پيشانى اسبان رزمنده نقش بسته است، تا روز قيامت هم‌چنين خواهد بود». (7)

گرچه مفاد اين حديث در مورد خير مى‌تواند تفسيرى موسع داشته و شامل همۀ شرايط خوب، مطلوب فردى، اجتماعى، مادى و معنوى باشد، اما بى‌شك مسئلۀ حاكميت و سيادت اسلام و استقلال امت اسلامى در سرلوحۀ همۀ شرايط مطلوب قرار دارد و بدون آن اصولا خير و شرايط مطلوب مصداق پيدا نمى‌كند.

على (ع) در توصيف يك ارتش متعهد و مطلوب از همين شاخص جهادى ياد مى‌كند و در كلام تاريخى خود مى‌گويد:

«فالجنود، باذن الله، حصون الرعيه، و زين الولاة، و عزالدين، و سبيل الامن». (8)

«سپاهيان در سايۀ امدادهاى الهى چون دژهاى محكم، امت را از آسيب‌ها و تعرض ها نگهدارند و براى زمامداران شكوه آفرينند و دين را عزت بخش و هموار كنندۀ راه امنيتند».

در مناسبتى ديگر، كسانى را كه در رو دررويى با دشمن و جهاد كوتاهى مى‌كردند، مورد نكوهش قرار داده و مى‌فرمايد:

«ما تنتظرون بنصركم و الجهاد على حقكم‌؟ الموت او الذل لكم». (9)

«در يارى رساندن و جهاد براى احقاق حقتان، منتظر چه چيزى هستيد، مرگ يا خفت و ذلت‌؟!».

سخن تاريخى سالار شهيدان، امام آزادگان حضرت حسين بن على (ع) رساترين كلام در بيان بارزترين اثر و نتيجۀ حياتبخش جهاد است، كه فرمود:

«انى لا ارى الموت الا السعادة و الحياة مع الظالمين الا (10) برما».

«در نگاه من مرگ با جهاد، چيزى جز سعادت و نيكروزى نيست و زندگى و سازش با ظالمان نيز جز ننگ چيزى ديگرى به‌حساب نمى‌آيد». (11)

منابع

1 - حديث الجهاد و السير من فتح البارى / 46 و صحيح بخارى 24/4؛ 2 - همان / 65 و وسائل‌الشيعه 5/11؛ 3 - همان؛ 4 - نهج‌البلاغه / خ 27؛ 5، 6 و 7 - وسائل‌الشيعه 9/11؛ 8 - نهج‌البلاغه / ن 53؛ 9 - نهج‌الباغه / خ 180؛ 10 - اللهوف / 33 و تحف‌العقول / 176 و تاريخ طبرى 229/6؛ 11 - فقه سياسى 376/5-373.

جهاد (و قطع روابط ديپلماتيك)

در منطق سياسى اسلام قطع روابط ديپلماتيك دليلى بر آغاز جهاد تلقى نمى‌شود و قطع روابط مى‌تواند دلايلى به جز مخاصمات مسلحانه در بر داشته باشد.

چنانكه روابط ديپلماتيك نيز خود دليل روابط