داده است تا به اين وسيله، زمينۀ ايجاد جوامع تفكّر و توانمند فراهم شود. آن حضرت، در تعاليم عاليۀ خود، طلب علم را براى همگان امرى واجب برمى‌شمرد و براى دانش‌اندوزى آنقدر اهميت قال است كه در راه آن، حتى رنج بعد مسافت و ديار غربت را بايد تحمل كرد.

بر تعليم و تربيت در قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران تأكيد شده است. در اين خصوص، بند دوم اصل سوم مقرر مى‌دارد: دولت موظف است همۀ امكانات خود را در مورد «آموزش و پرورش و تربيت بدنى رايگان براى همه در تمام سطوح و تسهيل و تعميم آموزش عالى» به كار برد. همچنين به موجب اصل سى‌ام: «دولت موظف است وسايل آموزش و پرورش رايگان را براى همه ملت تا پايان دوره متوسطه فراهم سازد و وسايل تحصيلات عالى را تا سر حد خودكفايى كشور به طور رايگان گسترش مى‌دهد». (14)

در نظام اسلام تنظيم برنامۀ اقتصادى كشور بايد به صورتى باشد كه شكل، محتوا و ساعات كار به هر فرد آن امكان را بدهد كه علاوه بر تلاش شغلى، فرصت و توان كافى براى خود سازى معنوى، سياسى و اجتماعى و افزايش مهارت و ابتكار را نيز داشته باشد.

دولت موظف است وسايل آموزش و پرورش رايگان را براى همۀ ملت تا پايان دوره متوسطه فراهم كند و وسايل تحصيلات عالى را تا سر حد خودكفايى كشور به‌طور رايگان گسترش دهد.

مسئله تعميم سطح تعليم و تعلم در اسلام كه در همه اقشار جامعه در يك‌زمان هم معلمند و هم متعلم و رشد علم و آگاهى به‌طور مداوم در جامعه اسلامى با شتاب سريع بايد در جريان باشد خود ضرورت همكارى و مشاركت مردم را با دولت در امر آموزش و پرورش ايجاب مى‌نمايد. (1)

منابع

1 - آل‌عمران / 164؛ 2 - زمر / 9؛ 3 - حج / 54؛ 4 - بقره / 247؛ 5 - توبه / 93؛ 6 - از فرمايشات حضرت على (ع)؛ 7 - عنكبوت / 43؛ 8 - منافقون / 8؛ 9 - الحياه 57/1؛ 10 - نهج‌البلاغه / 288؛ 11 - امالى صدوق / 19؛ 12 - بحارالانوار 170/1؛ 13 - همان / 177؛ 14 - حقوق اساسى جمهورى اسلامى ايران 280/1-278؛ 15 - درآمدى بر فقه سياسى / 477-475.

حق استقلال در اراده

هر فرد مى‌تواند در امور مربوط به خود به‌طور مستقل و به دور از اجبار و تحميل ديگران تصميم بگيرد و از اين حق مى‌توان به حق داشتن اراده آزاد هم تعبير كرد.

اين حق شامل حق تعيين سرنوشت و حق استيفاى ديگر حقوق و حق اراده و اختيار و حق اعمال اراده در قلمروى امور شخصى است كه مشابه حق حاكميت هر دولت در برابر دولت‌هاى ديگر در امور داخلى خود است. معناى اين حق آن است كه ديگران بايد به تصميم و اراده هر فرد در حوزه امور فردى او احترام بگذارند.

منبع

فقه سياسى 132/7.

حق امنيت

حق حيات از جمله حقوق طبيعى و مقدّم انسانى است كه از بركت آن، افراد قادر به برخوردارى از ديگر