ابو عبدالله محمد بن احمد بن ادريس معروف به ابن ادريس يكى از بزرگترين
فقهاى شيعه در اواخر سده ششم است. شيخ الفقهاى حلّه عالمى محقق و دانشمندى مدقق و
در مسائل فقهى خود اهل نظر بود.
پس از شيخ طوسى عليهالرحمه، فقهاى ما تا عصر ابن ادريس (حدود 150
سال) فتاوى شيخ را با توجه به مقام علمى او دستورالعمل زندگى خويش قرار داده
بودند.
ابن ادريس اولين فقيهى است كه فقه را از ركود چندين ساله نجات داد
و در سايه تحقق علم و رياضت و كوششهاى شخصى گاه بر مسائل فقهى و نظريات ديگران
خردهگيرى مىكرد و خود با توجه به ادله فقهى كتاب و... به اظهار نظر در مسائل
فقهى پرداخت. ابن ادريس با شهامت گاه نظريات فقهى شيخ الطائفه را مورد اشكال قرار
مىداد و از قبول خبر واحد سر باز زد. به عبارت ديگر به صحت خبر واحد اطمينان
نداشت (خبر واحد، عكس خبر متواتر است) قاضى شهيد در مجالس به وصف اين استاد فقه
چنين مىنويسد: شيخ عالم مدقق فخرالدين ابوعبدالله محمد بن ادريس حلّى قدس سره در
اشتغال فهم و بلند پروازى از فخرالدين رازى بيش و در علم فقه و نكته طرازى از محمد
بن ادريس شافعى در پيش است كتاب سرائر او كه از جمله مصنفات شريفۀ اوست. در
دقت فهم و احاطه فقهى او دليلى ظاهر و برهانى واضح است و او را بر تصانيف شيخ اجل
ابو جعفر طوسى رحمة الله عليه ابحاث بسيار است و در اكثر مسائل فقهى او را اعتراض
يا استدراكى ديگر است. در عنفوان جوانى به سراى جاويد شتافت و در جوار اهلبيت
اطهار عليهمالسلام مقر و مآب يافت.
شهيد اول عليهالرحمه ابن ادريس را امامى علامه در رأس فقهاى مذهب
عصر خويش معرفى مىسازد و مشابه اين جمله را محقق ثانى به وصف او نيكو مىسرايد.
شيخ حر عاملى در امل مىنويسد دانشمندان متأخر، ابن ادريس را زياد ستودهاند و
كتاب سرائر او در فقه مورد اعتماد علماى ما قرار دارد و گفتار صاحب تراجم ديگر نيز
در مورد صاحب ترجمه به اين منوال پيش مىرود. اما بين آنها قاضى شهيد بدانگونه كه
گذشت حق مطلب را در مورد او ادا فرمود.
ابو على صاحب منتهى المقال مىنويسد: ابن ادريس در سن بيست و پنجسالگى
به سبب اسائۀ ادب به ساحت استاد بزرگ شيخ الطائفه به زودى از جهان رخت بربست
(او اسائه ادب ننمود و آراى فقهى خويش را بيان نمود و از اين قبيل اعتراضات و خردهگيرى
ها در طول تاريخ بين فقهاى شيعه بوده و هست) و اما بيشتر صاحب تراجم علما به نقل
از فرزند صالحش تولد او را