موظفيم شرايط اجتماعى مساعدى را براى تربيت افراد مؤمن و با فضيلت فراهم سازيم. (3)

يكى از اعتراض هايى كه امام خمينى قدس سره نسبت به حكومت پهلوى به عنوان يك حكومت نامطلوب دارند، فقدان تعليم و تربيت اسلامى و عدم وجود شرايط و زمينۀ رسيدن به تزكيه و صلاح است.

ايشان در توصيف اوضاع و شرايط زمان پهلوى مى‌فرمايد:

در اين شرايط اجتماعى و سياسى، انسان مؤمن و متقى و عادل نمى‌تواند زندگى كند و به ايمان و رفتار صالحش باقى بماند. (4)

اگر دانشگاه‌ها و مراكز تعليم و تربيت ديگر با برنامه‌هاى اسلامى و ملّى در راه منافع كشور به تعليم و تهذيب و تربيت كودكان و نوجوانان و جوانان جريان داشتند، هرگز ميهن ما در حلقوم انگلستان و پس از آن آمريكا و شوروى فرو نمى‌رفت؛ (5)

ب. آزادى: يكى از اهداف مهم و ميانى حكومت اسلامى و نظام سياسى اسلام كه معمولا در تمام نظام‌هاى سياسى و حركت‌ها و جنبش‌هاى انقلابى بر آن بسيار تأكيد مى‌شود، بحث آزادى است. اين هدف در شعارهاى مردم در زمان نهضت اسلامى در دوران حكومت پهلوى كاملا مشهود است؛ به گونه‌اى كه شعار اصلى و هميشگى راهپيمايى‌ها كه بيانگر هدف و خواستۀ اصلى مردم بود، شعار «استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى» بود كه بر آزادى به عنوان يكى از اهداف اصلى انقلاب تأكيد مى‌كرد و اين آزادى را در چارچوب اسلام و شرع مقدّس مى‌خواستند. امام خمينى قدس سره در اين باره مى‌فرمايند:

هدف ما برقرارى جمهورى اسلامى است، و برنامه ما تحصيل آزادى و استقلال است. (6)

ما اسلام را مى‌خواهيم كه اسلام، آزادى به ما بدهد نه آزادى منهاى اسلام. (7)

آزادى معنايش اين نيست كه بنشينيد بر خلاف اسلام صحبت كنيد؛ آزادى در حدود قانون است، دين كشور ما اسلام است، آزادى در حدود اين است كه به اسلام ضرر نخورد، قانون اساسى ما دين را اسلام مى‌داند. (8)

يكى از مشكلات اصلى حكومت نامشروع و شاهنشاهى پهلوى كه امام قدس سره بر آن تأكيد داشتند، مشكل فقدان آزادى بود. ايشان با اشاره به فضاى حاكم در آن دوران فرمودند: «زندگانى كه در آن آزادى نباشد زندگانى نيست». (9) «اين چه وضعى است كه در ايران است‌؟ اين چه آزادى است كه اعطا فرموده‌اند آزادى را؟ مگر آزادى اعطا شدنى است‌؟!... آزادى اعطايى اين است كه مى‌بينيم! آزادى اعطايى كه آزادى حقيقتا نيست، اين است كه مى‌بينيد!» حضرت امام قدس سره هنگامى‌كه در پاريس بودند، در مصاحبه‌هاى مطبوعاتى در پاسخ به پرسش‌هاى خبرنگاران دربارۀ آزادى در حكومت مورد نظر ايشان، به انواع آزادى مثل آزادى عقيده و ابراز عقيده، آزادى مطبوعات، آزادى زنان، آزادى اقليت‌هاى مذهبى و آزادى اصناف و احزاب اشاره و تأكيد مى‌كنند در حكومت اسلامى تمام اين آزادى‌ها با رعايت قيود خاص خود وجود دارد. ايشان مهم‌ترين قيود ارادى را قانون اسلام و رعايت مصالح عمومى ملت و عدم وابستگى به بيگانگان ذكر مى‌كنند؛

ج. حاكميت قانون اسلام: يكى ديگر از اهداف ميانى حكومت كه تقريبا مهم‌ترين آنها نيز محسوب مى‌شود، حاكميت قانون اسلام است. حضرت امام قدس سره همواره بر اين مسئله تأكيد داشتند كه نخست، بايد در حكومت قانون حاكم باشد و همه چيز بر اساس قانون