اسلام با الزامى كردن وفادارى به پيمان‌ها (معاهدات) و قراردادها (عقود)، اطراف ذيربط به آنها را در برابر خدا مسئول دانسته و آنها را عهد اللّه ناميده است:(وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اَللّهِ إِذا عاهَدْتُمْ‌)(24) (وقتى با خدا عهد كرديد، به عهدتان وفا كنيد).

همچنين شكستن پيمان را نقض عهد خدا تلقى مى‌كند:(اَلَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اَللّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ‌)(25) (آنها كه عهد خدا را مى‌شكنند، پس از پيمان بستن بر آنها).

قرآن در برابر وفادارى نسبت به پيمان‌ها، وعده‌وفاى عهد از جانب خدا مى‌دهد:(وَ أَوْفُوا بِعَهْدِي أُوفِبِعَهْدِكُمْ‌)(26) (بر عهدى كه با من بسته‌ايد، وفادار باشيد تا من به عهدتان وفا كنم).

فلسفه تأكيد اسلام بر لزوم وفادارى به عهد و پيمان، ايجاد زمينۀ توافق بر همزيستى و زندگى مسالمت‌آميز است، تا انسان‌ها با آزادى و صلح و امنيت با يكديگر زندگى كنند و اصول و قواعد حاكم بر زندگى مشترك براساس توافق و اراده مشترك تنظيم شود. (27)

منابع

1 - حقوق مدنى (قواعد عمومى قراردادها)، (دكتر كاتوزيان) / 13، حقوق مدنى (دكتر امامى) 159/1؛ 2 - ترمينولوژى حقوق / كلمه پيمان و قرارداد؛ 3 - الوسيط فى شرح القا نون المدنى 136/1؛ 4 - جواهر الكلام 36/22؛ 5 و 6 - الفقه الاسلامى و ادلته 81/4؛ 7 - الوسيط فى شرح القانون المدنى 137/1 و الفقه الاسلامى و ادلته 81/4؛ 8 - حقوق مدنى (قواعد عمومى قراردادها) / 19؛ 9 - همان / 20؛ 10 - همان / 24؛ 11 - همان / 30؛ 12 - الوسيط فى شرح القانون المدنى 139/1 و حقوق مدنى (قواعد عمومى قراردادها) / 26؛ 13 - منية الطالب / 23؛ 14 - الوسيط فى شرح القانون المدنى 140/1 و 180؛ 15 - عوائد الايام / 52؛ 16 - جواهر الكلام 217/22؛ 17 - حقوق بين‌الملل عمومى (دكتر ضيائى بيگدلى) / 97؛ 18 - همان / 100؛ 19 - حقوق بين‌الملل عمومى (دكتر محمد صفدرى) 181/1؛ 20 - حقوق بين‌الملل عمومى (ضيائى بيگدلى) / 116؛ 21 و 22 - حقوق بين‌الملل عمومى (دكتر صفدرى) 164/1-162؛ 23 - همان مأخذ / 165؛ 24 - نحل / 91؛ 25 - بقره / 27، رعد / 20 و 25، اسراء / 34 و احزاب / 15؛ 26 - بقره / 40؛ 27 - فقه سياسى 478/3-463.

قراردادهاى بين‌المللى (و انواع آن)

در فقه سياسى قراردادهاى بين المللى به گونه‌هاى مختلف قابل تقسيم‌بندى است كه اين تقسيم‌بندى را مى‌توان به اين صورت بيان كرد:

الف - از نظر مدت قرارداد:

1. قراردادهاى دائمى مانند عقد ذمه؛

2. قراردادهاى موقت مانند عقد مهادنه.

ب - از نظر محتواى قرارداد:

1. قرارداد اتحاد ملى و همبستگى سياسى مانند قرارداد مدينه؛ (1)

2. قرارداد متاركه جنگ مانند عقد موادعه و مهادنه؛

3. قرارداد به منظور اعطاى امنيت مانند عقد استيمان؛

4. قرارداد با شرايط مالى مانند عقد ذمه و مهادنه مشروط؛

5. قرارداد عدم تعرض مانند قرارداد ايله؛ (2)

6. قرارداد دفاعى يك‌جانبه مانند پيمان نمره؛ (3)

7. قرارداد صلح و امنيت جمعى مانند صلح حديبيه؛

8. قرارداد دفاع مشترك مانند پيمان بنى حمزه. (5)

ج - تقسيم‌بندى قراردادهاى بين المللى به لحاظ طرف قرارداد:

1. قرارداد با اهل كتاب مانند عقد ذمه؛