جنحه‌ها و جنايات در درياى آزاد بين اتباع دولت خود و يا جنحه و جناياتى كه در كشتى در آب‌هاى ساحلى دولت محل خدمت كنسول رخ داده و دولت صاحب ساحل از دخالت خوددارى كرده باشد، با اوست. كنسول ممكن است از مأموران رسمى دولت خود باشد و ممكن است از مأموران رسمى دولت خود نباشد، بلكه از اتباع آن دولت ولى مقيم خارجه باشد، قسم اخير راelectiو قسم دوم راmissiگويند. (1) به‌طور معمول كشورها بعد از برقرارى روابط كنسولى مبادرت به تاسيس يك يا چند پست كنسولى در شهر يا شهرهاى مختلف يكديگر مى‌كنند. انتخاب شهر يا شهرهاى حوزه كنسولى با موافقت كشور پذيرنده و با توجه به اهميت آنها از نظر بازرگانى مثل بندرها و يا به علت تعداد زياد اتباع يك كشور در آن شهر و يا به ملاحظات ديگر صورت مى‌پذيرد. در هر پست كنسولى تعدادى مأموران كنسولى انجام وظيفه مى‌كنند كه هر يك از آنها در طبقۀ خاصى قرار دارند و نحوه انتصاب و پذيرش آنان هم متفاوت است. مأموران كنسولى شامل رييس پست كنسولى و تعدادى اعضاى پست كنسولى هستند كه در مجموع به چهار طبقه تقسيم مى‌شوند.

1 - سركنسول؛

2 - كنسول؛

3 - كنسوليار؛

4 - نماينده كنسولى.

براى هر پست كنسولى حسب اهميت آن حوزه كنسولى، يك نفر از ميان طبقات مذكور به عنوان رييس پست كنسولى منصوب مى‌شود. رييس پست كنسولى در كشور پذيرنده از نظر سلسله‌مراتب ادارى تابع رييس مأموريت ديپلماتيك است. تعداد مأموران كنسولى بر اساس موافقت نامۀ دو جانبه ميان كشور فرستنده و كشور پذيرنده معين مى‌شود، اما در هيچ پست كنسولى بيش از يك نفر نمى‌تواند عهده‌دار رياست پست كنسولى باشد.

مأموران كنسولى به طور معمول از ميان كارمندان ديپلماتيك يا ادارى و زارت امور خارجه انتخاب و توسط وزير امور خارجه منصوب و به كشور پذيرنده معرفى مى‌شوند.

مأموران كنسولى اصولا نمايندگى ديپلماتيك را بر عهده ندارند و وظايف آنان داراى خصوصيت ادارى و غير سياسى است، اما گاهى اوقات مأموران كنسولى با موافقت كشور پذيرنده از وظايف مأموران ديپلماتيك استفاده مى‌كنند. عمده وظايف مأموران كنسولى در ماده 5 عهدنامۀ 1963 منعكس است. اين ماده مفصل‌ترين مادۀ عهدنامه است بر اين اساس مى‌توان وظايف كنسولى را به ترتيب زير طبقه بندى كرد:

الف: وظايف كنسولى در سطح بين المللى

گنجانيدن وظايف كنسولى در سطح بين المللى يكى از نو آورى ها در حقوق كنسولى است. بر اساس تبصرۀ (ب) مادۀ (5) عهدنامۀ 1963 «كمك به توسعۀ مناسبات بازرگانى، اقتصادى، فرهنگى و علمى ميان كشور فرستنده و كشور پذيرنده و بسط روابط دوستانه ميان دو كشور به هر طريق ديگر در حدود مقررات اين عهدنامه» حاكى از وظايف كنسولى در سطح بين المللى است. اصولا فعاليت‌هاى بين المللى در زمره وظايف ديپلماتيك است اما مأموران كنسولى مى‌توانند توأمان اين فعاليت‌ها را انجام دهند؛

ب: وظايف كنسولى در سطح دولتى

به موجب بندهاى (الف) و (ج) ماده (5) عهدنامۀ 1963 دو وظيفه در سطح دولتى براى مأموران كنسولى مقرر شده است:

1) حمايت و حفاظت از منافع كشور فرستنده در