جمعى شان وجود نخواهد داشت. همين تحليل واقع‌بينانه و در عين حال اميدوارانه امام، او را وادار مى‌كند تا از طريق توسل به فراخوان عمومى، از همه سران دول اسلامى براى پايه‌ريزى يك وحدت سرتاسرى دعوت به عمل آورد: «ما حرف مان اين است كه دولت‌ها بيايند قبل از اين‌كه خود ملت‌ها قيام بكنند، خود دولت‌ها بيايند خاضع بشوند، با هم دوست بشوند، با هم يك جلسه‌اى درست كنند، همه رييس جمهورها بنشينند پيش هم و حل كنند مسائلشان را. هركس سر جاى خودش باشد، لكن در مصالح كلى اسلامى، در آن چيزى كه همه هجوم آورده‌اند به اسلام در او با هم اجتماع كنند، جلوشان را بگيرند و آسان هم هست» (8)؛

سطح دوم: ملت‌ها

شيوه دوم مبارزاتى امام، بر اصل محوريت مردم كه نقش مهمى در تحول نظام‌هاى سياسى در جهان به اصطلاح طرفدار دموكراسى ايفا مى‌كنند، استوار يافته بود. توجه اساسى امام در اين مرحله به سمت نيروى قدرتمند مردمى معطوف مى‌شود. اگر چه ملت‌ها و توده‌هاى محروم جوامع از همان اوان امر مبارزه، جايگاه بسيار بلندى را در انديشه امام به خود اختصاص داده بودند؛ چه اين‌كه نگاه امام به مردم نگاه مقطعى و ابزارگونه نبوده، بلكه نگاه واقعى و هدف گونه بوده است، اما رويكرد امام به مردم در مقطع دوم مبارزه، ويژگى خاصى دارد كه با مقطع اول تفاوت پيدا مى‌كند.

مهم‌ترين ويژگى اين رويكرد، در تغيير راهبرد «اصلاحى» به راهبرد «انقلابى» نهفته است. امام به اين نتيجه دست‌يافته بود كه مبارزه اصلاحى بايد به مبارزه انقلابى تبديل شود و در مبارزه انقلابى، توده‌ها نقش اصلى مبارزه را بر عهده خواهند گرفت. بنابراين توجه امام به مردم، در واقع فراخوان عمومى ملت‌ها به سمت «انقلاب» است.

اما اين‌كه اين انقلاب و خيزش عمومى چگونه آغاز شود و چه فرايندى را يشت سر بگذارد، پاسخ‌هاى آن تا حدودى از سوى امام تبيين شده است. امام به عنوان يك رهبر انقلابى و توانا چند مقطع مختلف را براى سازمان‌دهى و طراحى مبارزه سياسى - عملى مورد اشاره كرده و ملت‌ها را گام به گام به سمت آن پيش برده و هدايت كرده است.

1 - تشكيل حزب سياسى (حزب مستضعفان يا حزب الله): «حزب مستضعفان» و «حزب اللّه» دو مفهوم اساسى در ادبيات سياسى انديشه امام است كه ايشان آن را تجلى‌گاه قدرت سازمان‌يافته توده‌ها در دنياى بحران زده مسلمانان مى‌دانست. طرح تشكيل «حزب مستضعفان» به عنوان يك تشكل سياسى، از اين رو از سوى امام ارائه شد تا ملت‌هاى مسلمان بلكه تمامى محرومان جهان، فعاليت‌هاى هدفمند سياسى خود را در داخل اين جريان نوپا هماهنگ كرده و همبستگى و همگرايى خود را از طريق آن بيش از پيش تقويت كنند. هدف «حزب مستضعفين» تقويت باورهاى جمعى در سطح امت اسلامى و سپس بررسى راه‌حل‌ها و پايان دادن به مشكلات و نابسامانى‌هاى جهان اسلام است كه امروز ملل اسلامى با آن‌ها رو به رو هستند. امام اظهار اميدوارى مى‌كند كه چنين حزبى در جهان جنبه عملى پيدا كرده مشكلات را از سر راه بردارد:

«و من اميدوارم كه يك حزب به اسم حزب مستضعفان در تمام دنيا به وجود بيايد و همه مستضعفان با هم در اين حزب شركت كنند و مشكلاتى كه سر راه مستضعفان است از ميان بردارند و قيام در مقابل مستكبرين و چپاول گران شرق و غرب كنند و ديگر اجازه ندهند كه مستكبرين بر مستضعفان عالم ظلم كنند.» (9) تشكيل «حزب مستضعفان» يا «حزب اللّه» بيانگر