چند امپراتورى مقتدر زمان خويش، دلير و شجاع بود.

پيامبر اسلام در روابط ديپلماتيك نه فريب وعده‌هاى ديگران را مى‌خورد و نه خود وعده‌هايى مى‌داد كه اطمينان بر اجراى أن نبود. پيامبر اسلام براى ايجاد انگيزه در مخالفان براى مذاكره و توافق‌هاى اصولى و كشاندن آنان به صورت منطقى و معقول به پاى مذاكرات صلح‌آميز، از توافق‌هاى جزيى در مورد قدر مشترك‌ها هرگز صرف نظر نمى‌كرد و با توافق و قرارداد و معاهده در زمينۀ مسائل فرعى، راه را براى رسيدن به توافق‌هاى اصولى تر و بيشتر هموار مى‌كرد. پيامبر اسلام نمايندگان خود را از شخصيت‌هاى بارز اصحاب خويش انتخاب مى‌كرد و آگاهى، فراست، ذكاوت، علم و تقوا، عمده‌ترين خصلتها و صفات مورد نظر آن حضرت در انتخاب نمايندگان بود. برخى از اين نمايندگان براى مدتى كوتاه و گاه براى مدتهايى طولانى، ميان قبايل و اقوام فرستاده مى‌شدند. از شيوه‌هاى پيامبر اسلام (ص) در برخوردهاى سياسى، تأليف قلوب مخالفان و ايجاد انگيزه و تمايل قلبى در آنان براى حمايت از اسلام و حوزه مسلمانان بود.

ديپلماسى پيامبر (ص) بر اساس خط مشى‌ها و برنامه‌هاى اصولى سياست خارجى اسلام و در جهت تحقق بخشيدن به هدف‌هاى اصلى مكتب بوده است.

گروه‌هايى كه پيامبر (ص) در رابطه ديپلماتيك با آنان بوده است، عبارت بودند از:

1. قبايل شبه‌جزيره عربستان كه داراى نظام سياسى خاص و نوعى كشور بوده‌اند و ما از آن به كشور و دولت قبيله‌اى تعبير مى‌كنيم؛

2. گروه‌هاى دينى كه اغلب يهوديان و مسيحيان بودند. يهوديان در خيبر و يثرب و مسيحيان در نجران و حاشيۀ جزيرة العرب؛

3. دولت‌هاى مقتدرى كه در دو سوى شبه‌جزيره عربستان قرار داشتند. مانند امپراتورى ايران و روم و همچنين حبشه؛

4. دولت‌هاى كوچك و تحت الحمايه‌اى كه زير سلطه و نفوذ دولت‌هاى مقتدر بودند و با گرويدن به اسلام و يا پيمان بستن با پيامبر اسلام توانستند از اسارت آن دولت‌ها رهايى يابند.

شيوه‌هاى اصلى ديپلماسى پيامبر اسلام (ص) عبارت بودند از:

1. دعوت مستقيم؛

2. اعزام مبلّغ و مربى به مناطق دور و نزديك براى دعوت مردم به اسلام و ابلاغ پيام وحى و مكتب به آنان؛

3. اعزام سفرا و نمايندگان به سوى قبايل عرب، گروه‌هاى دينى و دولت‌هاى مجاور؛

4. مذاكره با سفرا و نمايندگان قبايل، گروه‌ها و دولت‌ها؛

5. ارسال پيام كتبى و شفاهى به سران دولت‌ها؛

6. مذاكره و انعقاد قرارداد و پيمان اتحاد و دوستى و عدم تعرض و نيز قرارداد دفاعى و نظامى؛

7. تشكيل كنگره‌هاى دينى براى بحث و گفت و گو و سئوال و مناقشه براى يافتن حقيقت؛

8. برخورد فعال با توطئه‌ها، عهدشكنى‌ها و خيانت‌ها كه با واكنش سريع پيامبر (ص) حل و فصل مى‌شد؛

9. كسب اطلاعات از راه اعزام افراد مجرب و نفوذى؛

10. اعطاى امتيازات براى رسيدن به توافق‌هاى اساسى؛

11. جهاد؛

12. حكميت.

دعوت پيامبر زيربناى ديپلماسى اسلام بود. نتيجه نهايى پيام و رسالت پيامبر، رساندن انسان‌ها به كمال واقعى و ايجاد حكومت واحد جهانى بر اساس عدل و