و ميليشيا محسوب شوند.

در جهاد اسلامى افراد غير رزمنده دشمن، مادام كه در فعاليت‌هاى جنگى مؤثر نيستند، از مصونيت برخور دارند.

تمامى كسانى كه از اعمال خصمانه جنگى خوددارى مى‌كنند، به لحاظ اين كه در جنگ شركت ندارند، غير رزمنده محسوب شده و حقوق آنان محترم شمرده مى‌شود. در ديدگاه اسلامى هرگاه مردم يك سرزمين اشغال نشده و مورد تجاوز قرار نگرفته، به ناحق بر عليه نيروهاى مسلح دولت و ملت ديگرى برخيزند و با حمل اسلحه و به كار گرفتن سلاح‌هاى جنگى دست به اقدامات مسلحانه بزنند؛ محارب محسوب مى‌شوند و از شمول مقررات مربوط به غير نظاميان خارج مى‌شوند.

منبع

فقه سياسى 231/5-230.

رژيم

مأخوذ از واژه لاتينى«Reginien»و به مفهوم قاعده‌اى است كه درباره روش زندگى به ويژه راه و رسم زندگى اجتماعى - سياسى به كار برده مى‌شود. در قاموس سياسى، رژيم به معناى شكل حكومت و روش اداره مملكت است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منبع

فرهنگ سياسى / 316؛ درآمدى بر فقه سياسى / 254.

رژيم آزاديخواه

رژيم آزاديخواه، نوعى از رژيم‌هاى سياسى است كه در آنها قدرت زمامداران محدود و اقتدارات عامه نهادهاى سياسى كشور، به صورت قانونى با استقلال و اعطاى حقوق بيشتر براى مردم، كنترل مى‌شود.

مبناى تفكر سياسى در رژيم‌هاى آزاديخواه بر اين است كه نقش جامعه و تشكل سياسى، تنها در اين است كه براى فرد امكان زيستن را به مقتضاى خواست و تمايلاتش تأمين كند و وظيفۀ حكومت آن است كه علايق اجتماعى را براى تأمين اين هدف، حفظ و قدرت حكومت‌ها نيز به اين ترتيب محدود مى‌شود.

در رژيم‌هاى آزاديخواه از راه آزادى انتخابات، آنگاه كه بر آراى عمومى و تقسيم قواى حاكم و تقويت نظارت بر قوه قضاييه مبتنى باشد، سعى مى‌شود قدرت زمامداران تضعيف و كنترل شود، ولى خوش باورى ملت‌ها و قدرت فراموشى مردم و بدون ترديد قضاوتشان كه اغلب از روى عملكرد شش ماهۀ آخر حكومت زمامداران صورت مى‌گيرد، همواره موجب آن مى‌شود كه دولت‌ها به جز در آخر عمرشان از حداكثر قدرت و حاكميت، استفاده كنند.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منابع

درآمدى بر فقه سياسى / 278؛ فقه سياسى 91/1.

رژيم پارلمانى

رژيم پارلمانى در برابر رژيم رياستى به كار مى‌رود و اين رژيم از تفكيك نسبى قوا به دست مى‌آيد.

در اينگونه رژيم ها نوعى وابستگى ارگانيك بين قواى مقننه و مجريه به چشم مى‌خورد و سخن از استقلال و انفصال مطلق قوا در ميان نيست و برخى از حقوقدانان از اصطلاح «همكارى قوا» نيز استفاده مى‌كنند.

در رژيم پارلمانى تكيۀ اصلى بر پارلمان است، زيرا حاكميت از راه انتخابات از طرف صاحبان حاكميت يعنى مردم به پارلمان سپرده مى‌شود و از سوى پارلمان به هيأت دولت داده مى‌شود. (1)

رژيم پارلمانى اغلب براساس تفكيك نسبى قوا و يا همكارى قوا استوار است كه با يك سلسله تمهيدات حقوقى و سياسى قوا به يكديگر پيوند مى‌خورند.