والی به کوفه آمده بود، شوریده و ابوموسی اشعری را به عنوان والی خود انتخاب نمودند و از خلیفه عثمان خواستند تا ولایت ابوموسی را تنفیذ کند. خلیفه نیز پذیرفت.

الجزایر (Algere): شهری است که به همین نام شهرت یافته است. این شهردر مرکز مغرب میانه و در کنار دریای مدیترانه قرار دارد. نام اصلی این شهر جزائر بنی مرغنّای است که امروز پایتخت جمهوری الجزایر می باشد و سرزمین الجزایر (Algere) را به نام این شهر الجزایر می خوانند.

جزایر بلیار (Les Balears): مجموعه جزایری است که مقابل ساحل شرقی اسپانیا قرار دارد و مهم ترین این جزایر، عبارتند از میورقه (Majorca) و منورقه (Minorca) و یابسه (Ibiza) که در منابع و مآخذ عربی جزایر شرقی خوانده می شوند. این مجمع الجزایر در سال 234 ق (848 م) در عهد حکومت عبدالرحمان ثانی (اوسط) اموی تسلیم سلطه قرطبه (کردوبا) شد; ولی به صورت کامل به حکومت امویان نپیوست مگر در سال 290 ق (902 م) زمانی که امیر عبدالله بن محمد بن عبدالرحمان دوم سردار خود عصام خولانی را به عنوان حاکم به آن جزایر فرستاد این سلطه تا زمان استیلای شاه آراگون، ژاک اول، بر آن سرزمین (1230 / 1287 م) ادامه یافت.

جزیرة: منطقه ای گسترده میان دو رود دجله و فرات و حوضه علیای آن دو که دشت های این منطقه را احاطه می کنند و ناحیه جزیره را پدید می آورند. منطقه الجزیره به سه بخش تقسیم می گردد. 1ـ دیار ربیعه در شرق 2. دیار مضر در غرب 3. دیار بکر در شمال. وجه تسمیه این مناطق به سبب سکونت هر یک از قبایل یاد شده، قبل از اسلام در آنها بوده است که در آن زمان تحت سلطه و حکومت ساسانیان بود. شهرهای برجسته و مهم این سه بخش از این قرارند:

موصل در کنار دجله قرار داشت و از مهم ترین شهرهای دیار ربیعه بود و شهر رقه در کنار فرات مرکز دیار مضر به شمار می آمد و آمِد که در بالاترین قسمت از رود دجله قرار داشت، بزرگ ترین شهر دیار بکر بود. نام جزیره بر شهری در این منطقه که کنار دجله قرار دارد، اطلاق می شود که منسوب به بنیانگذار آن، حسن بن عمر تغلبی است. این شهر را به جهت اینکه از اطراف، جز یک طرف، همانند هلال در محاصره آب قرار داشت، جزیره نام نهادند. از دانشمندان منسوب بدین شهر، باید از ابوالسعادات مجد الدین مبارک محمد بن الشهابی جزری معروف به ابن اثیر نام برد.

جزیره ابن عمر: شهری که درکناره غربی و سمت راست گذرگاه میانی رود دجله قرار دارد. گویند این شهر توسط شخصی به نام حسن بن عمر بن خطاب تغلبی که حدود سال 250 ق در گذشته، ساخته شده است. این شهر توسط تیمور لنگ درهم کوبیده شده و به ویرانه تبدیل گردید. خاندان بنی اثیر به این شهر منسوبند.

جزیره ارواد: ر.ک: ارواد.

جزیره جربه: جزیره ای کوچک که بر ساحل تونس و در شرق شهر قابس قرار دارد. این شهر اینک بخشی از جمهوری تونس است.

جزیرة خضراء (Algeciras): شهر ساحلی کوچکی است در جنوب اسپانیا که از سمت غرب مجاور جبل طارق است. این شهر نخستین مکانی است که طارق بن زیاد وارد آن شد. او آن را به جهت نزدیکی سواحل مغرب پایگاهی برای پوشش دادن به عقب نشینی خویش قرار داد. این شهر را جزیره ام حکیم نیز خوانده اند. این نام گذاری به این جهت بود که طارق همسرش ام حکیم را هنگامی که خود عازم حمله به اسپانیا بود، در آن شهر ترک نمود. مسلمانان مسجدی را که به مسجد الرایات معروف است، در این شهر و در کنار دریا احداث کردند. گفته می شود که مجاهدان پس از پیروزی پرچم های خود را در این مسجد برافراشتند.

جزیره سردانیه (ساردین = Sardegne): جزیره ای ایتالیایی است که در غرب دریای مدیترانه و جنوب جزیره کورسیکا قرار دارد.

جزیره کورسیکا (Corseca): جزیره ای در غرب دریای مدیترانه که میان جزیره سردینیه و سواحل فرانسه قرار دارد.

جعرانه: چاه های آبی بین طایف و مکه که به شهر مکه نزدیک تر است.

جعفریه: شهری است در عراق که المتوکل علی الله عباسی آن را بنیان نهاده و مردم را از سامراء به آن جا منتقل کرد. او با این قصد که شهر را به خود منسوب کند، به وسیله منجمان موقعیت آن را انتخاب کرد. او در سوم شوال 247 ق در کاخ خود که قصر جعفری نام داشت و خود آن را بنا نهاده بود، به قتل رسید. بحتری شاعر، شب قتل متوکل حضور داشته و پس از آن شب، پنهان شد. سپس خود را تسلیم کرد و امان گرفت. او قصیده ای غمگنانه در رثای متوکل سرود که مطلع آن چنین است:

زیبایی و انس کاخ جعفری دگرگون شد و بنیان ملک خلیفه(متوکل) فرو ریخت.

جفرة: محلی است نزدیک بصره که جنگ میان مصعب بن زبیر که از طرف برادرش عبدالله بر عراق حاکم بود و لشکری که از سوی عبدالملک بن مروان به فرماندهی خالد بن عبدالله بن اسید بن ابی العیص برای جنگ با او گسیل شده بود، روی داد. هدف از این رویارویی خارج کردن عراق، از سلطه مصعب بود. این نبرد به شکست خالد بن عبدالله انجامید که پس از آن این جنگ، جنگ جفره و این محل را جفره خالد نام گذاردند.