گمان کردند که قریشیان او را کشته اند، لذا تصمیم به جنگ با آنان گرفت. مسلمانان در زیر درختی که نزدیک چاه بود، گرد پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)جمع شدند و با حضرت برای جنگ با مشرکان بیعت کردند. این بیعت بعدها به نام بیعة الرضوان معروف گردید; زیرا خداوند از این بیعت خشنود شد. پس از بازگشت عثمان، پیمان صلحی با مشرکان منعقد شد که بر اساس آن مسلمانان آن سال (ششم هجری) را بازگردند و سال دیگر به عزم زیارت خانه خدا به مکه بیایند. در سال هفتم هجری پیامبر به همراه مسلمانان به سوی مکه روانه شده واعمال عمره قضا شده را به جای آوردند، از این رو آن عمره را عمرة القضاء خواندند.

الحدیده: از بنادر بزرگ و با اهمیت یمن است که در کنار دریای سرخ قرار دارد.

حران: شهر صابئین، نزدیک سرچشمه رود بلیخ و در محل اتصال راه های بازرگانی در شرق فرات و به ویژه شام و جزیره که از با اهمیت ترین مراکز فرهنگ یونانی سریانی پیش از اسلام بوده است. عده ای از صابئه (ستاره پرستان) تا روزگار پس از مأمون در آن جا ماندگار بودند. این شهر پیش از این که در سال هجده هجری (639 م) با مصالحه در اختیار اعراب قرار گیرد، به ترتیب در دست آسوری ها، یونانی ها، ایرانیان و رومیان قرار داشته است. شهر حران امروزه جزیی از ترکیه است و به نام اورفا خوانده می شود. دو روستا یکی از نواحی حلب و دیگری در نزدیکی دمشق نیز به همین نام مشهورند. احمد بن تیمیه و عبدالسلام بن تیمیه به حرانِ دمشق منسوبند.

حروراء: روستایی است در حومه کوفه که خوارج مخالفِ علی بن ابی طالب(علیه السلام)در آن جا اقامت کردند و به آن منسوب شدند.

الحسا: ر.ک: الأحساء.

حصید: محلی در شمال عراق که در سمت ناحیه جزیره قرار دارد. در سال دوازدهم هجری در این منطقه قعقاع بن عمرو با ایرانیان و اعراب قبایل تغلب و ربیعه که به آنان کمک و یاری می کردند به نبرد سختی پرداخت. در این درگیری روزمهر فرمانده ایرانیان و پس از وی جانشین او روزبه به قتل رسیدند.

حضرموت: منطقه ای است در امتداد دریای عرب که بین شرق یمن و سرزمین عمان واقع شده است. طرف دیگر این منطقه، تا شمال (الربع الخالی) ادامه دارد.

حلب: شهری در شمال سرزمین شام (سوریه) که پایگاهی برای سپاه قنسرین بوده است. مسلمانان و خصوصاً سیف الدوله حمدانی از آن برای جلوگیری از تهاجم رومیان استفاده می کردند. بزرگان شعرا و دانشمندان به عزم دیدار با سیف الدوله، که آن جا را مقر خود قرار داده بود، به حلب روی می آوردند. این شهر علاوه بر مرکز مهم فرهنگی، موقعیت برجسته تجاری نیز داشت و این موقعیت پیش از احداث کانال سوئز متمایزتر بود. این شهر به خاطرِ داشتن مسجد اموی و قلعه ای که هم چنان شکل نظامی خود، و نیز شکوه و زیبایی اش را حفظ کرده است، شهرت یافت. علاوه آن که آثار زیادی از جمله درب های ورودی شهر، قلعه ها، مساجد، مدارس و بیمارستان های آن بر شهرت شهر افزوده است. دانشمندان، شعرا و ادیبان زیادی از این شهر برآمده اند که از آن جمله باید از ابن عدیم تاریخ نویس و صاحب کتاب زبدة الحلب فی تاریخ حلب و ابن الشحنه مورخ و صاحب کتاب الدر المنتخب فی تاریخ مملکة حلب و بزرگان شعرای عرب هم چون متنبی، بحتری و ابوفراس نام برد.

حلوان: شهری است از شهرهای ناحیه جبال (قهستان) و در نزدیکی خانقین. در مصر و نزدیک شهر قاهره نیز شهری به همین نام وجود دارد.

حلّه: شهری است در کناره رود فرات میان شهر کوفه و بغداد. شهر دیگری به همین نام میان شهر واسط و بصره قرار دارد.

حماة: از شهرهای مرکزی و مهم شام است که در کنار رود عاصی قرار داشته و به خاطر آسیاب های آبی اش شهرت یافته است. این شهر در دوره ایوبی ها و بالاخص در زمان حاکم آن سامان، ابوالفداء، از مراکز فرهنگی بزرگ به شمار می رفت و به همین سبب به شهر ابوالفداء معروف شده است. یاقوت حموی، ابن حجّة الحموی، ابن واصل جمال الدین محمد بن سالم، ابن الفارض شرف الدین عمر بن علی حموی مصر و ابن رزین تقی الدین عامری حموی از جمله علمای آن سامانند.

حمراء الأسد: محلی است نزدیک مدینه و به فاصله هشت مایلی این شهر قرار دارد. پس از جنگ احد، پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) در جست وجو و تعقیب قریش تا این محل پیش رفت.

حمص: شهری کهن و مشهور بین دمشق و حلب که در روزگار فتح مسلمانان از مراکز پنجگانه شام بوده است. رود عاصی از کنار این شهر می گذرد. دانشمندان و شعرای زیادی به این شهر منسوبند که از جمله آنها شاعر عبدالسلام بن رغبان ملقب به دیک الجن را باید نام برد. در این شهر قبر خالد بن ولید و فرزندش عبدالرحمان قرار دارد که از جمله اماکن دیدنی شهر است.

حمیمة: شهری در منطقه جبل الشراة از نواحی عمّان که در مرزهای جنوبی شام قرار داشت. خلیفه عبدالملک بن مروان این شهر را تیول علی بن عبدالله بن عباس قرار داد. این شهر پس از علی بن عبدالله مسکن اولاد بنی العباس گردید.

حنین: سرزمینی است میان طائف و مکه، که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)در این ناحیه و پس از فتح مکه به جنگ با قبیله هوازن پرداخت و بر آنان پیروز شد.

حیره: شهری نزدیک کوفه که محل سکونت پادشاهان لخمی عرب، در دوران جاهلیت بوده است. نام حیره به معنی شهری است که