داد و ستد شرق و غرب و به عنوان در مدخل جنوبی دریای سرخ می باشد. این شهر اکنون پایتخت جمهوری یمن است.

عذراء: دشت گسترده و بزرگی بود که در شمال شرقی دمشق قرار داشت و جزیی از غوطه دمشق را تشکیل می داد هم اکنون نیز در آن شهر کوچکی با نام عدرا وجود دارد. غالباً سربازانی که از شمال به دمشق می رفتند، در این منطقه گرد می آمدند. جنگ های رخ داده در آن، با تاریخ دمشق پیوند خورده است.

العذیب: محلی نزدیک قادسیه و محلی دیگر به همین نام نزدیک بصره و نیز محل دیگری به همین نام در فرمّای مصر.

عربة: بخش جنوبی غور (منطقه پست) اردن که میان بحر المیت و ایله قرار گرفته است. این منطقه، دشتی است که به تدریج از سطح 400 متر زیر دریا، ارتفاع یافته و به ارتفاعات کوهستانی که از پیش روی خلیج عقبه، به سوی زمین های حوله در شمال فلسطین جلوگیری می کند، منتهی می شود.

عربستان: ر.ک: اهواز.

العریش: شهری است که در مرز شمال شرقی مصر قرار دارد. این شهر، نخستین محل تجمع نیروهای نظامی مصر و توابع آن بود که در کنار دریا قرار گرفته است.

عسفان: شهری میان راه مکه و مدینه که در نزدیکی دریا قرار گرفته است.

عسقلان: شهری در کنار ساحل دریای مدیترانه و در جنوب فلسطین میان غزّه و بیت جبرین است. گروهی از دانشمندان به این شهر منسوبند که از جمله آنان می توان کاتب و خطیب شیخ ابوالحسن بن شنحباء عسقلانی، ابوعلی عبدالرحیم عسقلانی معروف به قاضی فاضل وشیخ ابوالفضل شهاب الدین احمد معروف به ابن حجر عسقلانیِ فقیه و محدث را نام برد.

عسکر مکرم: از شهرهای اهواز ] استان خوزستان [است و در نزدیکی شوشتر قرار دارد که به مکرم بن جعونة منسوب است.

حجاج در زمان حکومتش بر عراق مکرم بن جعونة را به جنگ عده ای از یاغیان فرستاد. او نیز در کنار ویرانه های شهری ایرانی، که رستم کواد نام داشت، اردوگاه خود را بر پا کرد. اعراب این نام را با تغییر و تصحیف رستقباز خواندند. آن منطقه به عسکر مکرم شناخته شده و شهر جدیدی در همین مکان و با همین نام احداث شد. این نام نیز از بین رفته و ویرانه های برجای مانده از آن بندقیر یا سد قیر نام گرفت.

عسیر: منطقه ای کوهستانی که بین حجاز و یمن امتداد یافته است. از مهم ترین شهرهای آن می توان به أبها واز بنادر آن به قنفذه و اللیث اشاره کرد.

العقاب (Las Navas de Tolosa): محلی است در دره های جبل الشارات (Guadarrama)، که در نزدیکی قلعه رباح (Caltrava) واقع شده است. در همین نقطه در سال 609 ق (1212 م) نیروهای موحدون، در نبردی سخت در مقابل سربازان هم پیمان اسپانیایی، شکست خوردند. اعراب این جنگ را جنگ العقاب به کسر عین، که جمع عقبة است، می خواندند. که نام کوه های اطراف این منطقه است و یا العقاب، به ضم عین است که از نام کاخ بلندی گرفته شده، که امویان آن را ساخته اند و بقایای آن تا به امروز به جا مانده است.

عقبة النساء: ر.ک: بیلان.

عکّا: از مهم ترین شهرهای شام و معتبرترین بندرهای قدیم این سامان است که تاریخ دیرینه دارد. در دوران اموی لنگرگاه سربازان شام بود و کارخانه کشتی سازی و بندری با برج و بارو داشت. صلیبیان به سال 497 ق وارد آن جا شدند. عکّا آخرین شهر فلسطین بود که در سال 691 ق از دست صلیبیان آزاد شد.

عقبة: محلی است نزدیک مکه، که هیئت اعزامیِ از مدینه در آن جا، با رسول الله(صلی الله علیه وآله وسلم) دیدار و با وی بیعت کردند. هم چنین بندری به همین نام وجود دارد که کنار خلیجی در دریای سرخ واقع است.

عمان: سرزمین وسیعی که در جنوب شرقی جزیرة العرب و در ساحل دریای عرب و اقیانوس هند قرار دارد. این منطقه دارای تاریخی کهن و ریشه دار است و به لحاظ مرکزیت جغرافیایی اش، از کشورهای مهم عربی به شمار می رود. از شهرهای این کشور می توان به مسقط، پایتخت آن، صحار، که شهری ساحلی است، و نزوی، که در جبل الاخضر قرار دارد، اشاره کرد.

عَمّان: شهری در منطقه بلقاء که مرکز این منطقه نیز می باشد. این شهر امروزه پایتخت پادشاهی اردن هاشمی است.

عمواس: روستایی در فلسطین، که میان رمله و بیت المقدس قرار دارد.

عمّوریّه (Amorian): شهری با دژهای استوار در آناتولی و جنوب غربی انقره (آنکارا). خلیفه عباسی معتصم در سال 223 ق به این شهر، حمله برد و در آن جا وارد جنگ مشهوری با رومیان شد. این شهر اکنون سیفلی حصار نام دارد.

عین التمر: شهری است در نزدیکی انبار و غرب کوفه و حاشیه بیابان. خالد بن ولید به سال 12 ق آن را پس از جنگی که میان او و اعراب مسیحی رخ داد، فتح کرد.

عین جالوت: نام محلی است که در نزدیکی شهر بیسان در غور (= منطقه پست) اردن قرار دارد. در سال 658 ق (1260 م) جنگ تعیین کننده ای میان نیروهای اسلامی و لشکریان مغول روی داد که برای اولین بار با شکست مغولان پایان یافت و به عقب نشینی همیشگی آنها