از سرزمین شام انجامید. این جنگ توانست به یورش همه جانبه و گسترده مغولان، که در سال 656 ق (1258 م) به سقوط خلافت عباسیان انجامیده بود، پایان دهد.

عین زربی: شهر نظامی و مستحکم واقع در نواحی جنوبی مصیصه قرار دارد. این منطقه در قرن هشتم هجری (چهاردهم میلادی) تغییر نام یافته و ناورزا نامیده شد.

عین شمس: شهری نزدیک فسطاط که امروزه بخشی از قاهره است.

عین الوردة: ر.ک: رأس العین.

غ

غانج (کَنگ): ر.ک: رود گنگ.

غالیسیا گالیسی (Galicia): استانی است در شمال غربی اسپانیا که در منابع عربی به نام جلّیقه شناخته می شود.

غدامِس: شهری است در صحرای لیبی، در مرز تونس.

غدیر خم: برکه ای که بین مکه و جحفه قرار گرفته است. نقل شده است که، رسول الله(صلی الله علیه وآله وسلم) در بازگشت از حجة الوداع، آخرین حج رسول الله(صلی الله علیه وآله وسلم)، به مدینه، در آن جا توقف کردند و فرمودند: من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه وعاد من عاداه هرکس که من مولای اویم، علی مولای اوست، بارالها دوستانش را دوست بدار، و دشمنانش را دشمن.

غرناطة (Grenada): از مشهورترین شهرهای اندلس است که در جنوب شرقی نهر شنیل منشعب از رود وادی الکبیر قرار دارد. این شهر آخرین دژ مسلمانان در اسپانیا بود. در سال 1492 م و در عهد ملوک بنی الأحمر از دست مسلمانان خارج شد. کاخ مشهور الحمراء و باغ العریف در این شهر قرار دارند.

غزنه: از مشهورترین شهرهای سیستان (افغانستان) و محل اقامت سلاطین آل سبکتکین بود. خاندان غزنوی و دولت غزنویان، که در سده های پنجم و ششم هجری به شهرت رسیدند، از این شهر برخاسته اند. بسیاری از علما چون ابوالفضل محمد بن أبی یزید طیفور سجاوندی غزنوی صاحب کتاب عین المعانی در تفسیر قرآن، منسوب به این شهر است.

غزّه: از مهم ترین شهرهای فلسطین است که بر ساحل جنوب شرقی دریای مدیترانه قرار گرفته است.

غور: منطقه باتلاقی است که از میان منطقه حوله وطبریه به سمت بحرالمیت و از آن جا به سمت وادی عربه و ایله امتداد یافته و دشتی را به وجود می آورد که در آن، رود اردن جریان می یابد و اندک اندک سطح آن از سطح دریا، پایین تر می شود.

طبریه، بیسان و أریحا از شهرهای ناحیه غور است.

ف

فاس: از مهم ترین شهرهای مغرب دور است. این شهر را اولین پادشاه ادریسیان، ادریس بن عبدالله بن حسن مثنّی، به سال 172 ق بنیان نهاد و فرزندش، ادریس دوم، شهر را در سال 193 ق تکمیل کرد. فاس سابقاً دو شهر با دروازه و حصارهای مجزا بود که رودخانه ای این دو شهر را از هم جدا می ساخت. هر یک از این دو شهر، بر یک بلندی قرار داشتند. یکی از این بلندی ها را، به مناسبت ورود عرب هایی از قیروان، عدوة القرویین و دیگری را به جهت ورود و سکونت عرب های اندلس، عدوة الاندلیسین می نامیدند.

شهر فاس پایتخت چند دولت حاکم بر مغرب بود، آن گاه مرکز حکومت به رباط منتقل شد.

فارس: سرزمین وسیعی که هخامنشیان بر آن حکومت می کردند. مرکز حکومت و پایتخت فارس در زمان ساسانیان استخر بود.

یونانی ها از فارس با نام پرسپولیس (Persipolis) یاد می کردند. فارس به پنج ولایت زیر تقسیم شده بود:

1 ـ اردشیر خُرّه که مرکز آن شیراز بود.

2 ـ شاپور خُرّه که مرکز آن شهر شاپور بود

3 ـ ارّجان (ارکّان) که شهر ارّجان مرکز آن بود.

4 ـ اصطخر (استخر) که مرکز آن، شهر استخر بود.

5 ـ دارابگرد که شهر داراب مرکز آن بود.

سرزمین فارس در امتداد ساحل شرقی خلیج فارس، میان استان های خوزستان و کرمان قرار دارد.

فاریاب: شهر مشهوری در استان خراسان در نزدیکی شهر بلخ و غرب رود جیحون. فیلسوف ابونصر فارابی به این شهر منسوب است.

فحص البلّوط (Los Pedroches): منطقه ای در دامنه کوه شارات که در شمال قرطبه قرار دارد. دانشمندان زیادی، چون قاضی، فقیه و مفسر قرآن، ابو الحکم منذر بن سعید بلوطی ازاین شهر برخاسته اند.

فحل: روستایی در غور (منطقه پست) اردن است که بر کرانه شرقی و شمال بحرالمیت نزدیک شهر پیسان قرار دارد.

فخّ: دره ای است در مکه که میان سربازان عباسی و ابوعبدالله حسین بن علی بن حسن بن علی بن ابی طالب به هنگامی که مردم را در سال 169 ق به سوی خویش فرا خواند، جنگی روی داد. او در این جنگ کشته شد.

فدک: روستایی است که در شمال مدینه و در نزدیکی خیبر قرار دارد. در سال 7 ق پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) به سوی آن روانه شد. مردم فدک در مقابل تملک نیمی از محصولات آن ، با پیامبر مصالحه کردند . فدک ، به دلیل این که بدون جنگ به پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) تقدیم شد، خالصه پیامبر بود و حضرت محمد(صلی الله علیه وآله وسلم) نیز آن را به دختر گرامی اش، حضرت فاطمه(علیها السلام)بخشید.