نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 584
بزرگی به دستور هلاکو و توسط اخترشناس معروف، خواجه نصیر الدین طوسی، ساخته شد که باقیمانده آن تاکنون نیز وجود دارد. در مصر نیز شهری با همین نام در کنار نیل وجود دارد. شریف مراغی مؤلف کتاب الجدل، به مراغه مصر منسوب است.
مدینة سالم (Medinaceli): نام شهری است که در میانه راه ساراکوزا و مادرید قرار دارد. در ایام حکومت اعراب، این شهر مقرِّ تجمعِ نیروهای نظامی متمرکز در مرزها بوده که از آن جا روانه جنگ با دشمن می شدند. هم چنین هنگام مواجه شدن با شکست، به این شهر پناه می آوردند. (ر.ک: ثغور). دانشمندان زیادی از این شهر برخاسته اند که می توان از ابوالحسن بن علی بن موسی انصاری سالمی جیانی معروف به ابن النقرات (متوفای 533 ق) که کتاب شذور الذهب در علم کیمیا به او منسوب است و قاری، ابو الاصبغ عیسی بن عبدالرحمان بن سعید اموی (متوفی 498 ق) و ابو عامر محمد بن احمد بلویِ فقیه، صاحب کتاب درر الفوائد وغرر القلائد و کتاب شفاء در طب، و دیگر کتب از اهالی طرطوسه که در مرسیا سکونت گزیده و در اصل از مدینة سالم بود و برخی دیگر از دانشمندان را نام برد. هم چنین منصور بن ابی عامر در سال 392 ق در این شهر بدرود حیات گفت.
مراکش: از بزرگ ترین شهرهای مغرب است که در جنوب غربی این کشور و در دامنه کوه های اطلس (آتلانتیک) قرار دارد. این شهر را یوسف بن تاشفین به سال 470 ق بنا نهاد و آن را پایتخت خود و جانشینانش قرار داد. این شهر امروزه از مهم ترین شهرهای مغرب به شمار می رود.
مرج دابق: نام دشتی است که در شمال حلب و نزدیک شهر أعزاز قرار دارد.
مرج الدیباج: مرغزار وسیعی است در مرزهای نظامی شام نزدیک شهر مصیصة در کوه های کلیکیا.
مرج راهط: مرغزاری است در نزدیکی دمشق که در آن جنگ، میان ضحاک بن قیس و مروان بن حکم به سال 64 ق درگرفت که به کشته شدن ضحاک و بیعت با مروان برای خلافت انجامید.
مرج الصفر: مرغزاری در منطقه دمشق است. در همین مکان جنگی میان مسلمانان و رومیان درگرفت که به شکست رومیان در سال 14 ق انجامید.
مرج عذرا: مرغزاری در شمال دمشق(1) و در آن جا روستایی است که همین نام مرج عذراء را دارد.
مورسی یا مورثیا (Murcia): از شهرهای با اهمیت اندلس که در جنوب شرقی نهر سگورا قرار گرفته است. این شهر را عبدالرحمان اوسط، پسر حکم اموی ساخت. نام این شهر ]در بدو تأسیس[ تدمیر بود، ولی دیری نپایید که نام مورسی، بر آن غالب شده به همین نام خوانده شد. دانشمندانی از این خطه برخاسته که از آن جمله اند: ابوغالب تمّام بن غالب تیّانی مورسی، لغوی وصاحب کتاب الموعب ، محی الدین بن عربی ابوبکر مورسی، ساکن دمشق، شرف الدین ابوعبدالله محمد سلّمی، محدث ونحوی، ابوالعباس احمد بن رشیق، ادیب و نویسنده، ابوعامر احمد بن عبدالملک معروف به ابن شهید اشجعی، شاعر و ادیب، (متوفای 426 ق) در قرطبه (کردوبا) ; ابومحمد عبدالله بن محمد خشنی، فقیه وحافظ (متوفای 526 ق); ابوالحسن علی بن اسماعیل معروف به ابن سیده اندلسی مورسی، لغوی و صاحب کتاب المخصص و کتاب المحکم فی اللغة و کتابی در شرح حماسه، ابوالعباس احمد مورسی، که از بزرگان اولیاء است و در سال 686 ق در اسکندریه وفات یافت; ابوعبدالله محمد بن عبدالله بن ابی بکر قضاعی بلنسی، امام حافظ; نویسنده، تاریخ نویس و شاعر و ابن الابّار و جز اینان.
در سال 636 ق / 1238 م زمانی که بر مورسی امیر احمد بن محمود بن هود حکومت می کرد، اسپانیایی ها بر آن استیلا یافتند.
مرعش: به زبان یونانی مراسیون (Marasion) خوانده می شود. شهری است کنار رود جیحان و نخستین گذرگاه قلعه حدث و از جمله مرزهای نظامی شام است. اکنون این شهر، در جمهوری ترکیه قرار دارد.
مرو: یکی از استان های خراسان ]قدیم[ که مرکزش شهر مرو بود. مدتی مرکز خراسان به شمار می رفت. این شهر را مرو الکبری یا مرو شاهجان یعنی، مرو سلطان می خواندند، زیرا مقر حاکم بود. گویند این شهر را پادشاه سلوکی، (انتیوخوس) اول، در سال های 280 ـ 240 قبل از میلاد ساخت و آن را جزیی از مستعمره های یونانی قرار داد، سپس، ایرانیان بر آن شهر استیلا یافتند. مرو، در تاریخ اسلامی و تاریخ فرهنگ اسلامی نقش به سزایی داشت. یزدگرد سوّم، آخرین پادشاه ایرانیان، در همین شهر به قتل رسید و دو دخترش نیز به اسارت درآمدند و به عراق و از آن جا به مدینه برده شدند. یکی از این دو دختر به همسری حسین بن علی(علیه السلام)درآمد که از وی امام علی زین العابدین(علیه السلام) زاده شد و عبدالله بن عمر نیز با دومی ازدواج کرد و از او صاحب فرزندی به نام سالم شد. منسوب به مرو را مَروَزی گویند.
مرو رود: نام شهری نزدیک مرو شاهجان که چون کنار رودخانه قرار گرفته مرورود می نامند.
مروحة: نام محلی است در جنوب عراق در کنار رود فرات. در این مکان، جنگی میان مسلمانان و ایرانیان روی داد که به جنگ قسّ الناطف مشهور شد و به آن معرکه مروحه نیز گفته شده است. زیرا قسّ الناطف، بر کناره شرقی فرات، و مروحه بر کناره غربی آن قرار دارد.
1 در همین نقطه بود که جمعی از پیروان امام علی(علیه السلام) از جمله حُجربن عدی کندی، به دستور معاویه به شهادت رسیدند . م .
نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 584