نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 586
مناذر: از شهرهای اهواز.
منبج: از شهرهای روم باستان است که رومیان آن را هیراپولیس (Hierapolis) می خواندند. این شهر از توابع حلب و در شرق آن و نزدیک رود فرات قرار گرفته است.
مشهد: ر.ک: سناباد.
ممش: محلی است در جنوب قیروان که بر روی بلندی های فلاتی قرار گرفته که متصل به کوه های اوراس است. جنگ میان لشکر اعراب به فرماندهی زهیر بلوی امیر افریقیه و لشکر بربر و روم به فرماندهی کسیلة بربری در همین مکان روی داد. این جنگ به کشته شدن کسیله و شکست بربر و روم انجامید. این نبرد از جنگ های تعیین کننده در تاریخ فتوحات مغرب به شمار می رود (سال 69 ق).
منذکرت: که ملازکرد و ملاسکرد نیز خوانده می شود، از شهرهای ارمنستان است که در شمال شهر خلاط نزدیک مجرای شرقی فرات قرار دارد. در سال 463 ق (1071 م) جنگ تعیین کننده ای میان رومیان و مسلمانانِ سلجوقی درگرفت که در آن، امپراتور روم رومانوس دیوجنیس به اسارت درآمد. این جنگ، آسیای صغیر را برای سلجوقیان گشود و زمینه استقرار آنان را در آن منطقه فراهم آورد.
منصورة: نام شهری است در محل آبگیر رود سند، کنار شاخه رود مهران که سابقاً مرکز ایالت بود. این شهر توسط مسلمانان ساخته شده و به نام بنیانگذارش منصور بن جمهور کلبی والی اموی خوانده شد. هم چنین گویند نام منصوره از نام ابوجعفر منصور گرفته شده است. چند شهر با همین نام وجود دارند که از جمله آنها منصورة واقع در بطیحه در جنوب عراق است. منصوره دیگری در خوارزم و دیگری در تونس نزدیک قیروان است که منصور خلیفه فاطمی آن را بنا نهاد. چهارمین منصوره، در دلتای مصر است که در سال 616 ق توسط پادشاه عادل ساخته شد. این شهر هم چنان پابرجاست. پنجمین شهر که به نام منصوره خوانده می شود در یمن قرار دارد که توسط طغتکین بن ایوب ساخته شد و خود در آن جا اقامت گزید.
المنکّب (مونه کا = Almeunecar): نام بندری در ساحل جنوب شرقی اندلس است. که امیر عبدالرحمان بن معاویه بن هشام بن عبدالملک (عبدالرحمان داخل) پس از وارد شدنش به اندلس در آن جا مستقر شد. منکّب در حال حاضر منطقه ییلاقیِ، شهر غرناطه (گرانادا) است.
منّورقة (Menorca): ر.ک: جزایر بلیار.
مهدیة: نام شهری است کنار خلیج قابس، میان ]شهرهای [سوسه و صفاقس در جمهوری تونس. این شهر توسط عبیدالله شیعی به سال 300 ق ساخته شد. مهدیه از دو شهر تشکیل شده بود: 1ـ مهدیه، که محل سکونت حاکم و سربازانش بود. 2ـ زویلة، که محل سکونت عامه مردم بود.
مهران: ر.ک: نهر سند.
مؤتة: شهری است در شرق اردن نزدیک شهر کرک.
موصل: شهری مشهور و از مهم ترین شهرهای عراق و از مراکز اسلامی است. گویند این شهر چون حلقه وصل ناحیه جزیره و عراق می باشد، موصل نامیده شده است. دانشمندان، ادیبان و حافظان بسیاری از آن جا برخاسته اند که برای نمونه می توان از ابراهیم موصلی و اسحاق موصلی نام برد که از مشاهیر موسیقی عرب بودند.
موقان یا مغان: نام منطقه ای است بر ساحل شرقی دریای خزر که مرکز آن منطقه شهر مغان است.
مونتی کاسّینو (Mante Cassino): نام شهری در منطقه لاتیوم ایتالیا، میان شهرهای روم و ناپل است.
مونستیر (Monastir): نام شهری در تونس است که کنار ساحل دریا میان مهدیه و سوسة قرار دارد. این شهر بندری مهم به شمار می رود.
میّافارقین: شهری است آرامی که میفارکات (Maypharkath) خوانده می شد. این شهر از مهم ترین شهرهای الجزیره بود و در بخش بالایی رود دجله و نزدیک شهر آمِد قرار داشت. میّافارقین از مشهورترین شهرهای دیار بکر، قبل از اسلام و بعد از آن بوده و تا پس از قرن هفتم قمری از مراکز مستحکم و غیرقابل نفوذ اسلام به شمار می رفت. از جمله دانشمندانی که از این شهر برخاسته اند می توان از نویسنده، شاعر و ادیب مشهور شیخ ابوالنصر حسن فارقی نام برد.
میسان: نام منطقه ای است وسیع با روستاها و نخلستان های فراوان که میان شهرهای بصره و واسط قرار دارد. مرکز این منطقه نیز میسان خوانده می شد.
میّورقة: ر.ک: جزایر بلیار. گروهی از دانشمندان به این شهر منسوبند. برای نمونه می توان از ابوعبدالله بن ابی نصر ازدی صاحب کتاب جذوة المقتبس فی تاریخ اندلس نام برد.
ن
ناپولی (Napolis): ناپولی (ناپل) شهری است ایتالیایی که در خلیج ناپل قرار دارد. این خلیج مشرف بر دریای تیرانی (Mertyranienne) است.
نام کتاب : رویدادهای تاریخ اسلام نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 586