5 ـ رجال ابن داود 131.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 61.
[7] ــ جامع المقال 107.
[8] ــ الفهرست (طوسی) 60.
[9] ــ رجال النجاشی 1/339.
[10] ــ اختیار معرفة الرجال 375.
[11] ــ تنقیح المقال 1/366.
[12] ــ الذریعه 6/326.
[13] ــ رجال البرقی 21.*

دیگر منابع: خلاصة الاقوال 56 منهج المقال 122 جامع الرواة 1/271 طرائف المقال 1/445.

حمدان ـ خراسانی (در عصر امام هادی(علیه السلام))

حمدان بن اسحاق خراسانی زنجانی قزوینی.

اهل قزوین و از صحابی امام هادی(علیه السلام)،1 راوی از امام جواد و امام هادی(علیهما السلام)بوده و علی بن ابراهیم جعفری از وی روایت کرده است.2 رجال نویسان وی را یکی از محدثان شیعی و در ردیف حسان به شمار آورده اند.3 حمدان در باب فضل زیارت امام رضا(علیه السلام) و در باب ثواب عقیقه از امام هادی(علیه السلام)حدیث نقل کرده است.4 کتاب های علل الوضوء و نوادر آثار وی می باشد.5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 59.
[2] ــ جامع الرواة 1/277.
[3] ــ تنقیح المقال 1/369.
[4] ــ جامع الرواة 1/277.
[5] ــ رجال النجاشی 1/332.*

دیگر منابع: مستدرکات علم رجال الحدیث 3/262 قاموس الرجال 4/7 اعیان الشیعه 6/225 الذریعه 24/329 مجمع الرجال 2/232 نقد الرجال 118 منهج المقال 123.

حمدان ـ صُبیحی (م 265 هـ )

ابوجعفر حمدان بن معافی صبیحی کوفی.

از موالی امام صادق(علیه السلام) و راوی حدیث از امام کاظم و امام رضا(علیهما السلام) بود و از آن دو بزرگوار1 و محمد بن ابی عمیر روایاتی را نقل کرده است.2 از وی کسانی چون مسعدة بن صدقة، محمد بن علی بن معمّر3 و محمد بن حسین حدیث شنیده و روایت کرده اند.4 برخی از رجال نویسان به نقل از شهید ثانی، وی را فردی ممدوح و از راویان نیک دانسته اند.5 نجاشی از ابن معمر نقل کرده که امام رضا و امام کاظم(علیهما السلام)در حق وی دعا کردند، سپس می گوید: او در سال 265 هـ درگذشت. کتاب های شرایع الایمان و الاهلیلجه آثار اوست.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/331.
[2] ــ کامل الزیارات 325.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 6/251.
[4] ــ کامل الزیارات 325.
[5] ــ منهج المقال 123.
[6] ــ رجال النجاشی 1/331.*

دیگر منابع: قاموس الرجال 4/10 تنقیح المقال 1/369 خلاصة الاقوال 62 نقد الرجال 118 اعیان الشیعه 6/229 معجم رجال الحدیث 6/251 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/265 الوجیزه 41 ریحانة الادب 3/416 معجم المؤلفین 4/75 هدیة العارفین 1/335 رجال ابن داود 134 هدایة المحدثین 52 ایضاح المکنون 2/43.

حمدان ـ قمی (زنده در قرن دوم هجری)

حمدان بن مهلّب قمی.

از وی اطلاعات چندانی در دست نیست. نجاشی می نویسد که وی دارای تألیفی بوده و محمد بن ابی عمیر (م 217 هـ ) از او روایت کرده است.1 به دلیل روایت ابن ابی عمیر از او، وی را توثیق کرده اند2 و از همین رو، حیات حمدان را می توان در قرن دوم دانست. آقا بزرگ تهرانی از اثر ایشان با عنوان کتاب الحدیث یاد می کند.3

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/332. 2 ـ تنقیح المقال 1/370. 3 ـ الذریعه 6/227.

دیگر منابع: هدایة المحدثین 52 مجمع الرجال 2/233 حاوی الاقوال 3/429 منهج المقال 124 جامع الرواة 1/278 اعیان الشیعه 6/229 نقد الرجال 118 معجم رجال الحدیث 6/252 قاموس الرجال 3/411.

حمدان ـ لاحقی (زنده در قرن دوم هجری)

حمدان بن ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عفیر.

از شاعران قرن دوم یا سوم می باشد که پنجاه ورقه شعر از وی به جای مانده است.1 پدرش ابان از شاعران و نزدیکان برمکیان و مسئول توزیع جایزه های برامکه در بین شعرا بود2 که در حدود 200 هـ وفات یافت.3

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 186.
[2] ــ طبقات الشعراء (ابن معتز) 240.
[3] ــ تاریخ التراث العربی 2/4/69.*

دیگر منابع: الاغانی 6/174 الاعلام 1/27.

حمدان ـ نیشابوری (در عصر امام حسن عسکری(علیه السلام))

ابوسعید (ابوالخیر) حمدان بن سلیمان بن عمیره نیشابوری تاجر.

اهل نیشابور و از اصحاب امام رضا، امام هادی و امام حسن عسکری(علیهم السلام)بود1 و بنا بر نقلی، از آن بزرگواران حدیث نقل کرده