و جابر جعفی روایات بسیاری نقل کرده است.2 عبدالله بن جبله، حسن بن محمد بن سماعه و جعفر بن محمد بن شریح از وی روایت کرده اند.3 رجال نویسان ایشان را امامی مذهب دانسته و گفته اند که بیشتر روایاتی که وی از جابر نقل کرده، دارای اشکال است.4 او دارای کتابی می باشد که جعفر بن محمد بن شریح آن را نقل کرده است.5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 180.
[2] ــ رجال النجاشی 1/323.
[3] ــ همان الفهرست (طوسی) 60.
[4] ــ تنقیح المقال 1/379.
[5] ــ رجال النجاشی 1/323 الذریعه 6/327.*

دیگر منابع: مجمع الرجال 2/245 جامع الرواة 1/284 منتهی المقال 3/143 منهج المقال 127 اعیان الشیعه 6/254 دائرة المعارف الشیعیة العامّة 8/493 هدایة المحدثین 53 ایضاح الاشتباه 139 نضد الایضاح 118 مستدرکات علم رجال الحدیث 3/287 رجال ابن داود 135.

حُمَیْد ـ طویل (68 ـ 142 هـ )

ابوعبید حمید بن طَرخان طویل بصری خزاعی.

اهل بصره1 و از موالی طلحة الطلحات به شمار می رفت2 و در سال 68 هـ به دنیا آمد.3 گویند که وی قامتی کوتاه، دست های کشیده و بلند داشت و به همین سبب به «طویل» شهرت یافت.4 ایشان از یاران و شاگردان برجسته حسن بصری،5 از فقهای معروف سده اول و دوم در بصره بود. از دیگر اساتید وی در دانش حدیث، نام کسانی چون انس بن مالک، بکر بن عبدالله و ابن ابی ملیکه به چشم می خورد.6 وی از راویان موثق بصره بود7 و به این دلیل که اختلافات مردم را اصلاح می کرد، به مصلح اهل بصره اشتهار یافته بود.8 ابن سعد او را به تدلیس در حدیث متهم کرده است.9 وی دارای شاگردان بسیاری نیز بوده که از آن جمله اند: شعبه مالک بن أنس یحیی قطان عبدالله بن بکر سهمی و عبدالله بن مبارک.10 طویل به سال 140 یا 14211 و یا 143 هـ 12 از دنیا رفت. کتاب های العوالی فی الحدیث13 و صحیفه14 نوشته اوست.

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الفقهاء 87 .
[2] ــ التاریخ الکبیر 7/252 المعارف 234.
[3] ــ تاریخ مدینة دمشق 17/190.
[4] ــ الثقات 4/148.
[5] ــ میزان الاعتدال 1/610.
[6] ــ تاریخ الاسلام 9/114.
[7] ــ الجرح و التعدیل 3/219.
[8] ــ تاریخ الاسلام 9/116.
[9] ــ الطبقات الکبری 7/252.
[10] ــ تاریخ مدینة دمشق 17/179.
[11] ــ مختصر تاریخ دمشق 7/272.
[12] ــ التاریخ الصغیر 2/69.
[13] ــ هدیة العارفین 1/338.
[14] ــ الاعلام 2/283.*

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 5/511 النجوم الزاهره 1/348 تذکرة الحفاظ 1/152 شذرات الذهب 1/211 العبر 1/150.

حمید ـ عجلی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابوالمعزا حُمید بن مثنی عجلی کوفی صیرفی عربی.

از موالی قبیله بنی عجل1 و صحابی امام صادق(علیه السلام) به شمار می آمد.2 از امام صادق و امام کاظم(علیهما السلام) روایت نقل کرده است.3 او همچنین از ابوبصیر، ابوعبدالرحمان حذاء و دیگران روایت نقل کرده است.4 روایتگرانی مانند علی بن حکم، عثمان بن عیسی و یونس بن عبدالرحمان از ایشان روایت نقل کرده اند.5 رجال نویسان وی را توثیق کرده و او را صاحب کتاب دانسته اند که گاه از آن با عنوان اصل و گاه با کتاب الحدیث یاد می شود.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/322.
[2] ــ رجال البرقی 21.
[3] ــ رجال النجاشی 1/322.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 6/295.
[5] ــ تنقیح المقال 1/380.
[6] ــ خلاصة الاقوال 59 الذریعه 6/327.*

دیگر منابع: رجال الطوسی 179 الفهرست (طوسی) 60 رجال ابن داود 136 حاوی الاقوال 1/342 معالم العلماء 42 قاموس الرجال 3/442 منتهی المقال 3/143.

حُمید ـ هلالی (م حدود 30 هـ )

ابومثنی حمید بن ثور بن عبدالله بن حزن بن عامر بن ابی ربیعه هلالی عامری.

از قبیله قیس بن عیلان بود1 و نسبش به نزار بن مُعد می رسد.2 عهد جاهلیت را درک کرد و در جنگ حنین همراه مشرکین با مسلمانان جنگید.3 سپس به محضر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)شرفیاب شد و اسلام آورد و در مدح آن حضرت شعر سرود4 و از آن بزرگوار و همچنین از افرادی مانند یعلی بن اشدق روایت نقل کرده است.5 ابن شاهین، خطابی، عقیلی و ازدی از طریق یعلی بن اشدق از وی روایت نقل کرده اند.6