جهنی10 و نیز صاحبان صحاح سته از طرق متعدد11 از او حدیث نقل کرده اند. گویند که او از بزرگان تابعان12 و از محدثان ثقه بود و روایات زیادی نقل کرده است. ایشان سفری نیز به شام داشت.13 در زمان خلیفه دوم در جنگ آذربایجان شرکت کرد و در زمان علی(علیه السلام)در جنگ صفین و نهروان در رکاب آن حضرت بود.14 همراهی و گفت وگوی زید با امام حسن مجتبی(علیه السلام) در مدائن و هنگامی که حضرت ضربت خورده بود، نشان از مرتبه والای او نزد اهل بیت(علیهم السلام)دارد.15 در سال 96 هـ درگذشت.16 در تاریخ وفات او اختلاف است.17 کتاب خطب امیرالمؤمنین(علیه السلام) اثر اوست.18

پی نوشت ها

[1] ـ اسد الغابه 2/242.
[2] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 3/427.
[3] ــ الاصابه 3/46.
[4] ــ رجال ابن داود 164.
[5] ــ اعیان الشیعه 7/130 رجال الطوسی 42.
[6] ــ الطبقات الکبری 6/102.
[7] ــ الوافی بالوفیات 15/41.
[8] ــ تهذیب الکمال 10/112.
[9] ــ الاصابه 3/47.
[10] ــ الفهرست (طوسی) 72.
[11] ــ تهذیب الکمال 10/115.
[12] ــ اسد الغابه 2/242.
[13] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 3/427.
[14] ــ الطبقات الکبری 6/102 اسد الغابه 2/242.
[15] ــ الاحتجاج 2/10.
[16] ــ تهذیب الکمال 10/113.
[17] ــ الوافی بالوفیات 15/41.
[18] ــ الفهرست (طوسی) 72.*

دیگر منابع: دائرة المعارف تشیع 8/587 رجال البرقی 6 معجم رجال الحدیث 7/360 تاریخ الطبری 5/13، 14، 16 و18 الثقات 4/250 تاریخ بغداد 8/440 الاستیعاب 2/559.

زید ـ زرّاد (در عصر امام صادق(علیه السلام))

زید زرّاد کوفی.

از راویان شیعه و از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود1 و از آن بزرگوار روایت کرده است. حسن بن محبوب از جمله کسانی است که از او روایت کرده اند.2 دارای کتاب الاصل3 بوده که ابن ابی عمیر از او روایت کرده است.4

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 196.
[2] ــ جامع الرواة 1/341.
[3] ــ الذریعه 2/151 معالم العلماء 51 الفهرست (طوسی) 71. 4 ـ رجال النجاشی 1/395 و 396.

دیگر منابع: خلاصة الاقوال 222 اعیان الشیعه 7/97 منهج المقال 153 معجم رجال الحدیث 7/365 قاموس الرجال 4/248 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/251 تنقیح المقال 1/463 نقد الرجال 143 رجال ابن داود 163 و 455.

زید ـ شحّام (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابو اسامه زید بن یونس شحام ازدی کوفی.

از راویان شیعه1 و از اصحاب و یاران امام باقر، امام صادق2 و امام کاظم(علیهم السلام)3 بود و از محضر این بزرگواران بهره برد.4 ابواسامه از فقهای اصحاب ائمه5 و فردی مورد اعتماد بود6 و افرادی چون صفوان بن یحیی و ابوجمیله راوی او بودند.7 او دارای کتاب الحدیث بود8 که شیخ صدوق احادیث کتاب من لایحضره الفقیه خود را از کتاب وی استخراج کرده و حکم به صحت احادیث آن کرده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/396.
[2] ــ رجال الطوسی 122 و 195.
[3] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 3/472.
[4] ــ رجال النجاشی 1/396 و مستدرکات علم رجال الحدیث 3/472.
[5] ــ رسالة العددیّه 9/25 و34.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 71.
[7] ــ جامع الرواة 1/342 و 344.
[8] ــ الذریعه 6/334.
[9] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 3/472.*

دیگر منابع: اعیان الشیعه 7/127 اختیار معرفة الرجال 210 و 337 رجال البرقی 18 خلاصة الاقوال 73 رجال ابن داود 164 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/252 تنقیح المقال 1/465 منهج المقال 154 قاموس الرجال 4/28 معجم رجال الحدیث 7/362 نقد الرجال 14.

زید ـ عدوی (م 136 هـ )

ابواسامه زید بن اسلم بن ثعلبه عدوی قرشی مدنی.

اهل مدینه1 و از موالی عمر بن خطاب و از یاران امام سجاد،2 امام باقر و امام صادق(علیهم السلام)به شمار می رفت.3 او از محضر امام زین العابدین(علیه السلام)بهره برد و از انس بن مالک،4 عایشه و ابوهریره روایت نمود.5 ابواسامه فردی فقیه،6 مفسر،7 مفتی و از علمای مدینه بود و در آنجا کرسی تدریس داشت8 و حدود چهل تن از فقهای مدینه در جلسه درس او حاضر می شدند.9 همچنین ابن جریح، ابوغسان، محمد بن مطرف، حفص بن میسره و هشام بن سعد از جمله کسانی هستند که از وی روایت کرده اند.10 زید فردی عابد11 و از تابعین در مدینه محسوب می شد. شیخ طوسی در مورد وثاقتش اظهار شک و تردید کرده است.12 کتاب تفسیر اثر اوست.13 سرانجام در دهم ذی حجه14 سال 136 15 در مدینه درگذشت.16

پی نوشت ها

[1] ـ الوافی بالوفیات 15/23.
[2] ــ رجال الطوسی 90 و 197.
[3] ــ رجال