علوم پرداخت و علم حدیث را نزد سفیان بن عیینه، هشیم بن بشیر و اسماعیل بن جعفر فرا گرفت.2 ابوحارث قاری بود و علم قرائت را نزد علی بن حمزه کسائی آموخت و خودش علم قرائت را به احمد بن محمد بن علی بن زریق آموخت.3 وی محدثی ثقه و از زهاد بغداد به شمار می آمد و کسانی چون مسلم، ابوزرعه و بغوی از او حدیث نقل کرده اند. او ربیع الاول سال 235 در بغداد از دنیا رفت.4 آثار او عبارت اند از: التفسیر الناسخ و المنسوخ کتاب القراءات السنن5 التاریخ6 و کتاب القضاء.7

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 17/169.
[2] ــ تاریخ بغداد 9/219.
[3] ــ غایة النهایه 1/301.
[4] ــ تاریخ بغداد 9/219.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 287.
[6] ــ معجم المؤلفین 4/209.
[7] ــ مستدرک معجم المؤلفین 270.*

دیگر منابع: تهذیب الکمال 10/221 التاریخ الکبیر 4/205 الثقات 8/307 الجرح و التعدیل 4/305 سیر اعلام النبلاء 11/146 الوافی بالوفیات 15/142 الطبقات الکبری 7/357 هدیة العارفین 1/382 الاکمال 4/272 النجوم الزاهره 2/281

سری ـ سلمی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

سری بن عبد الله بن یعقوب سلمی کوفی.

اهل کوفه1 و در شمار اصحاب امام صادق(علیه السلام)یاد شده است2 و از آن بزرگوار روایت نقل کرده است. افرادی چون حسن بن حسین عرنی، محمد بن یزید حرامی و عباد بن یعقوب از او روایت کرده اند.3 وی محدثی امامی و مورد اعتماد رجالیون است.4 ذهبی احادیث منکری را به او نسبت داده،5 ولی سخن او نزد رجالیون، ارج و وزنی ندارد.6 ایشان دارای کتابی بوده است که عباد بن یعقوب آن را روایت کرده است.7 در برخی از منابع از آن به کتاب الحدیث یاد شده است.8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1 / 433.
[2] ــ رجال الطوسی 215.
[3] ــ رجال النجاشی 1 / 433.
[4] ــ خلاصة الاقوال 86 .
[5] ــ میزان الاعتدال 2 / 118.
[6] ــ قاموس الرجال 4/307.
[7] ــ رجال النجاشی 1 / 433.
[8] ــ الذریعه 6 / 335.*

دیگر منابع: تنقیح المقال 2 / 10 مستدرکات علم رجال الحدیث 4 / 17 لسان المیزان 3 / 13 رجال ابن داود 166.

سعد ـ اشعری (در عصر امام جواد(علیه السلام))

سعد بن سعد بن احوص بن سعد بن مالک اشعری قمی.

از اصحاب امام کاظم،1 امام رضا2 و امام جواد(علیهم السلام) است که از امام رضا و امام جواد(علیهما السلام)، زکریا بن آدم و صفوان روایت نقل کرده است. عباد بن سلیمان، محمد بن خالد برقی و احمد بن محمد بن عیسی از او روایت3 کرده اند. امام جواد(علیه السلام)درباره او و چند نفر دیگر از اصحابش دعا می کند و می فرماید: آنان از افراد وفادار نسبت به من بودند.4

نجاشی وی را فردی موثق خوانده و کتاب های مسائل الرضا(علیه السلام) و دو کتاب مبوّب و غیر مبوّب را از او دانسته، اما عنوانی برای آنها نیاورده است.5 آقابزرگ از آن دو کتاب به عنوان کتاب الحدیث یاد کرده است:6 یک کتاب به صورت فصل بندی شده و اثر دیگری نیز به همین نام، اما بدون فصل و باب.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 51.
[2] ــ رجال الطوسی 378.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 8/60 و 62.
[4] ــ اختیار معرفة الرجال 503.
[5] ــ رجال النجاشی 1/405 و 406.
[6] ــ الذریعه 6/335.*

دیگر منابع: الفهرست (طوسی) 76 نقد الرجال 148 جامع الرواة 1/354 خلاصة الاقوال 78 منتهی المقال 3/321 معالم العلماء 54 رجال ابن داود 167 الوجیزه 50 منهج المقال 159 تنقیح المقال 2/11.

سعد ـ اشعری (م 301 هـ )

ابوالقاسم سعد بن عبدالله بن ابی خلف اشعری قمی.

اهل قم بود1 و در بغداد می زیست.2 نجاشی وی را به عنوان بزرگ و فقیه و فردی که مورد توجه شیعه است، معرفی کرده و می نویسد: وی با امام حسن عسکری(علیه السلام)ملاقات داشته و به دیدار آن حضرت نایل شده است، گرچه برخی این ملاقات را منکر شده اند.3 شیخ او را ثقه، جلیل القدر و دارای کتاب های زیاد و اخبار فراوان دانسته،4 اما بر آن است که وی از ائمه(علیهم السلام)روایتی نقل نکرده است.5 زرکلی از وی با عنوان فقیه و امامی یاد می کند.6 قمی برای تحصیل دانش به سفرهای متعددی دست زد و با عده ای از بزرگان اهل سنت ملاقات کرد و به احادیث زیادی از عامه آگاهی پیدا کرد. او با افرادی چون حسن بن عرفه، محمد بن عبدالملک دقیقی، اباحاتم رازی و