صدقه، محمد بن مروان کرخی،6 سلیمان بن جعفر جعفری،7 عثمان بن سعید، احمد بن عمر حلبی و مطرف مولی معن نیز حدیث فرا گرفته و روایت کرده است.8 افرادی مانند عبدالله بن محمد بن خالد، احمد بن محمد بن عیسی، محمد بن عبدالله بن ابی ایوب، منصور بن عباس، احمد بن محمد، سهل بن زیاد و سندی بن ربیع از شاگردان ازدی بوده و از او روایاتی را نقل کرده اند.9 به گفته نجاشی، سعید و برادرش ابوعامر هر دو از راویان موثق بودند. وی سرانجام در بغداد درگذشت. کتاب های صفة الجنة و النار و قبض روح المؤمن و الکافر تألیفات ازدی است که این دو اثر را از عوف بن عبدالله ازدی از امام صادق(علیه السلام)روایت کرده است.10 آقابزرگ تهرانی کتاب الحدیث را هم از آثار او می داند.11

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/411 و 428.
[2] ــ معجم رجال الحدیث 8/116.
[3] ــ بصائر الدرجات 364.
[4] ــ قصص الانبیاء 94.
[5] ــ المحاسن 2/611.
[6] ــ دلائل الامامه 554 و 562.
[7] ــ الفصول المختاره 96.
[8] ــ الکافی 2/318 و 6/25 و 382.
[9] ــ جامع الرواة 1/359.
[10] ــ رجال النجاشی 1/428.
[11] ــ الذریعه 6/335.*

دیگر منابع: اختیار معرفة الرجال 248 المحاسن 2/422 و 477 الخصال 159 کمال الدین 204 التوحید (صدوق) 350 تنقیح المقال 2/26 الذریعه 15/46 مجمع الرجال 3/114 خلاصة الاقوال 80 رجال ابن داود 169 نقد الرجال 2/320.

سعید ـ بغدادی (م حدود 250 هـ )

ابوعثمان سعید بن حمید بن سعید بغدادی کاتب.

خاندان وی اصالتاً اهل نهروان و جزو اشراف و دهاقین به شمار می آمدند، اما خودش در بغداد به دنیا آمد و زندگی خویش را در آن شهر و سامرا سپری کرد. او مردی کاتب و شاعر بود که اشعاری زیبا و بسیار سلیس و روان می سرود،1 اما در اشعارش از سروده های دیگران استفاده می کرد و سرقت ادبی می نمود.2 او حکایات بسیاری با شاعره معاصر خویش، فضل شاعره داشت و معشوقه اش به حساب می آمد و برخلاف معشوقه اش، در مذهب اهل بیت انحراف داشته و فردی ناصبی بود.3 وی به دربار مستعین عباسی (خلافت 248 ـ 252 هـ ) راه یافت و به سمت ریاست دیوان رسائل برگزیده شد و در حدود 250 هـ از دنیا رفت.4

آثار او عبارت اند از: دیوان رسائل دیوان اشعار و کتاب فضل العجم علی العرب و افتخارها.5

پی نوشت ها

[1] ـ الاغانی 18/155.
[2] ــ الوافی بالوفیات 15/213.
[3] ــ فوات الوفیات 3/185.
[4] ــ الاعلام 3/93.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 137.*

دیگر منابع: تاریخ الطبری 9/264 سمط اللآلی 1/161 تاریخ التراث العربی 2/4/168 لغت نامه 8/12043 مروج الذهب 2/524 وفیات الاعیان 3/80 هدیة العارفین 1/388.

سعید ـ بغدادی (م قرن سوم هجری)

سعید بن هریم (هارون) بغدادی.

فردی بلیغ، فصیح و دبیر و نامه نویس بود و به همراه سهل بن هارون(م 215 هـ ) سرپرستی بیت الحکمه را در دستگاه مأمون (خلافت 198 ـ 218 هـ ) به عهده داشت.1 از پدرش و کلثوم مراثی روایت نمود و عمر بن شبه2 و ابوعثمان جاحظ از او روایت کرده اند. کتاب الحکمة و منافعها و رسائل آثار اوست.3

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 134.
[2] ــ تاریخ الطبری 7/519 و 638 و 8/106.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 134.*

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 15/269 هدیة العارفین 1/388.

سعید ـ جمحی (144 ـ 224 هـ )

ابومحمد (ابوعبدالله) سعید بن حکم بن محمد بن سالم جمحی مصری جهمی، ابن ابی مریم.

در سال 144 هـ در مصر به دنیا آمد و نزد لیث بن سعد، یحیی بن ایوب و دیگران حدیث شنید. علمای رجال او را فقیه، عالم، عاقل و محدثی ثقه دانسته اند، اما او را متهم به اعتقاداتی چون قدریه، جهمیه و رافضیه نموده اند. کسانی مانند بخاری، ذهلی، ابوحاتم و محمد بن عوف از او روایت کرده اند. وی در هشتاد سالگی و در سال 224 هـ از دنیا رفت.1 آثارش عبارت اند از: المآثر النسب و نوافل العرب.2

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 10/327 الثقات 8/266. 2 ـ الفهرست (الندیم) 107.

دیگر منابع: تذکرة الحفاظ 1/392 البدایة و النهایه 10/291 تاریخ الاسلام 16/172 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 4/17 هدیة العارفین 1/388 تهذیب الکمال 10/391 التاریخ الکبیر 3/512 الطبقات الکبری 7/518