وی ترجمه هایی از فارسی به عربی دارد و مجموعه ها و نکاتی از کتاب کلیله و دمنه را انتخاب و تألیف کرده است.1 وی همچنین به تفسیر کتاب مجسطی پرداخت و در این راه سعی فراوان نمود و در تصحیح آن مترجمان زبده را حاضر کرد و آنها را آزمود و فصیح ترین و روشن ترین ترجمه آن را انتخاب نموده و در تفسیر خود به کار گرفت.2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 134، 304 و 364.
[2] ــ تاریخ الحکماء 97 و 98.*

دیگر منابع: العقد الفرید 2/7.

سلم ـ خاسر (م 186 هـ )

ابوعمرو سلم بن عمرو بن حماد بن عطاء بن یاسر، خاسر بصری.

در بصره به دنیا آمد1 و به بغداد رفت2 و در آنجا سکنی گزید.3 وی از شاگردان بشار بن بُرْد به شمار می آمد4 و از او اشعار زیادی نقل کرده است که در قولی، به نه هزار بیت بالغ می شود.5 او شاعری فصیح،6 بی تکلف،7 نیکوسرا8 و بذله گو بود و زیاد می سرود.9 با اشعاری روان و استوار، حاکمان زمان خود مانند مهدی (خلافت 158 ـ 169 هـ )، هادی (خلافت 169 ـ 170 هـ ) و هارون عباسی (خلافت 170 ـ 193 هـ ) را مدح کرده و در سوگ منصور (خلافت 136 ـ 158 هـ ) و مهدی (خلافت 158 ـ 169 هـ ) مرثیه سروده است.10 درباره اش گفته اند: خوب مدیحه سرایی نمی کرد، ولی مرثیه خوب می سرود.11 ایشان را از این جهت خاسر (زیانکار) می گویند که قرآن خود را به طنبوری فروخت.12 برخی هم گفته اند: از این جهت خاسر نامیده شد که اموال خود را صرف شعر و ادب، مجالست با شعرا و... کرد.13 اشعاری از خود به جا گذاشت که 150 ورقه بوده است.14 برخی از اشعارش چاپ و منتشر شده است.15 اثر دیگر وی اخبار مع بشار بن برد و أبی العتاهیه می باشد.16 سرانجام در سال 186 هـ 17 در زمان خلافت هارون الرشید (170 ـ 193 هـ ) درگذشت.18

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 2 / 4 / 3.
[2] ــ تاریخ بغداد 9 / 136 ـ 139.
[3] ــ الاعلام 3 / 111.
[4] ــ معجم الادباء 11 / 237.
[5] ــ الاغانی 19/261.
[6] ــ الوافی بالوفیات 15 / 302.
[7] ــ تاریخ التراث العربی 2 / 4 / 3.
[8] ــ وفیات الاعیان 2 / 352.
[9] ــ الوافی بالوفیات 15 / 302.
[10] ــ تاریخ بغداد 9 / 136 ـ 139.
[11] ــ الاغانی 19 / 275.
[12] ــ الاعلام 3 / 111.
[13] ــ تاریخ بغداد 9 / 136 ـ 139.
[14] ــ الفهرست (الندیم) 184.
[15] ــ تاریخ التراث العربی 2 / 4 / 3.
[16] ــ المستدرک علی معجم المؤلفین 276.
[17] ــ الاعلام 3/111.
[18] ــ الوافی بالوفیات 15 / 302.*

سلمه ـ براوستانی (م 280 هـ )

ابوالفضل (ابومحمد) سلمة بن خطاب براوستانی ازدورقانی رازی.

اهل براوستان، روستایی در اطراف قم یا اهل دورقانی، روستایی از نواحی ری بوده است.1 او از علی بن محمد،2 علی بن سیف، ابراهیم بن میمون و دیگران روایت کرده3 و راویانی چون احمد بن ادریس، محمد بن حسن صفار، حمیدی، سعد بن عبدالله و دیگران از او روایت نقل کرده اند.4 مامقانی او را امامی، ابن طاووس او را واقفی5 و نجاشی او را ضعیف دانسته است6 و شیخ طوسی نام او را در زمره افرادی که از ائمه(علیهم السلام)روایت نکرده اند، آورده است.7 سلمه در سند 93 حدیث قرار گرفته است.8 او در سال 280 هـ از دنیا رفت.9

آثار او عبارت اند از: ثواب الاعمال النوادر السّهو قبله حیض ثواب الحج مولد حسین بن علی(علیهما السلام) و مقتله عقاب الاعمال المواقیت الحج تفسیر یاسین افتتاح الصلاة جواهر نوادر الصلاة وفاة النبی(صلی الله علیه وآله)10 الوضوء و صیام.11

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/422 و پاورقی.
[2] ــ اختیار معرفة الرجال 328.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 8/204.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 79.
[5] ــ تنقیح المقال 2/49.
[6] ــ رجال النجاشی 1/422.
[7] ــ رجال الطوسی 475.
[8] ــ معجم رجال الحدیث 8/204.
[9] ــ ایضاح المکنون 1/108.
[10] ــ رجال النجاشی 1/422.
[11] ــ الفهرست (طوسی) 140.*

دیگر منابع: خلاصة الاقوال 227 جامع الرواة 1/372 منهج المقال 170 اعیان الشیعه 7/289 قاموس الرجال 4/436 رجال ابن داود 458 الوجیزه 51 الذریعه 26/53 مجمع الرجال 3/152 منتهی المقال 3/370.

سلمة بن عیاش (زنده در قرن دوم هجری)

سلمة بن عیاش در بصره می زیست و از قبیله بنی عامر بن لؤی است. سلمه دو دولت اموی و عباسی را درک کرد و در خدمت جعفر و محمد، فرزندان سلیمان بن علی بن عبدالله عباسی بود و آن دو را مدح کرد.1 او از شاعران بصره، معاصر فرزدق، از دوستان رؤبّه بن عجاج و