سلیمان ـ سعدی (زنده در نیمه دوم قرن دوم هجری)

سلیمان بن یحیی بن زید بن معبد بن ایوب سعدی، معروف به ابن ابی الزوائد.

وی را از قبیله بنی سعد بن بکر بن هوازن شمرده اند.1 او از کسانی است که دو دولت اموی و عباسی را درک کرد. سلیمان از شاعران سرشناس زمان خویش بود و در هجا و غزل، اشعار منظومی دارد، ولی سروده هایش اندک است. در اواخر عصر اموی در مدینه می زیست2 و در حکومت مهدی عباسی (158 ـ 169 هـ ) به بغداد منتقل شد، ولی آنجا را موافق طبع خود نیافت، از این رو شوق بازگشت به مدینه در اشعارش منعکس گردید. زمانی در مسجد النبی امامت مردم را به عهده داشت و با ابوعبیدة بن عبدالله بن ربیعه دوست بود، ولی سرانجام بین ایشان جدایی افتاد و سپس در هجو او اشعاری سرود.3 الندیم می نویسد: مجموع سروده های ابن ابی الزوائد شامل پنجاه برگ شعر بوده است.4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 2/3/216.
[2] ــ همان.
[3] ــ الاغانی 14/121، 122 و 126.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 188.*

سلیمان ـ سلمویه (م 210 هـ )

ابوصالح سلیمان بن صالح سلمویه مروزی لیثی.

از بزرگان سیره و تاریخ1 و از همراهان ابن مبارک بود.2 از ابن مبارک، فضیل بن عیاض و دیگران حدیث شنید و کسانی چون محمد بن عبدالعزیز، عمرو بن یحیی بن حارث و اسحاق بن راهویه از او حدیث نقل کرده اند.3 علمای اهل سنت او را از محدثان طبقه دهم و ثقه دانسته اند. سلمویه بیش از صد سال عمر کرد و سرانجام در سال 210 هـ از دنیا رفت.4 آثارش عبارت اند از: کتاب الدوله5 و الفتوح لخراسان. قابل ذکر است که صفدی هر دو عنوان را یکی دانسته است.6

پی نوشت ها

[1] ـ بغیة الوعاة 1/596.
[2] ــ سیر اعلام النبلاء 9/434.
[3] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 4/199.
[4] ــ تقریب التهذیب 1/326.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 120.
[6] ــ الوافی بالوفیات 15/309.*

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 14/182 الجرح و التعدیل 4/123 تهذیب الکمال 11/453 التاریخ الکبیر 4/20 هدیة العارفین 1/395 لغت نامه دهخدا 1/478 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/484.

سلیمان ـ سِنجی (م 257 هـ )

ابوداود سلیمان بن معبد بن کوسجان سنجی مروزی.

اهل مرو1 و منسوب به سِنج، روستایی در اطراف آن شهر بود.2 با اصمعی و فقهای معاصر خود نشست و برخاست داشت و از عبدالرزاق بن همام، عبدالملک بن قریب، نضر بن شمیل، هیثم بن عدی، یحیی بن معین، یزید بن هارون و دیگران روایت کرد و مسلم، ترمذی، نسائی، ابوحاتم رازی و دیگران از او نقل حدیث کرده اند.3 سنجی محدثی حافظ و نحودانی فصیح بود.4 او را شاعر، ادیب و مورخ دانسته و توثیق کرده اند. جهت کسب علم به عراق، حجاز، یمن و مصر سفر کرد5 و سرانجام در ذی حجه سال 257 در سِنج درگذشت.6 کتاب تاریخ اثر اوست.7

پی نوشت ها

[1] ـ الثقات 8/281.
[2] ــ تاریخ الاسلام 19/161.
[3] ــ تهذیب الکمال 12/68.
[4] ــ تاریخ الاسلام 19/161.
[5] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 4/219.
[6] ــ الانساب 3/317.
[7] ــ معجم البلدان 3/264.*

دیگر منابع: هدیة العارفین 1/395 الجرح و التعدیل 4/147 تقریب التهذیب 1/330 الوافی بالوفیات 15/428 شذرات الذهب 2/136 العبر 1/369 تاریخ بغداد 9/51 المنتظم 12/131 تذکرة الحفاظ 2/502.

سلیمان ـ شاذکونی (م 234 هـ )

ابوایوب سلیمان بن داود بن بشر شاذکونی منقری بصری.

از اهالی بصره بود که به بغداد مسافرت کرد و با بزرگان و علمای آنجا مجالست نمود. او علم حدیث را نزد عبدالواحد بن زیاد، حماد بن زیاد و دیگران فرا گرفت و سپس راهی اصفهان شد و در آنجا اقامت گزید و به نشر احادیث پرداخت. علمای اهل سنت او را محدثی ضعیف و دروغگو دانسته اند،1 اما علمای شیعه او را محدثی ثقه قلمداد کرده اند.2 قاسم بن محمد اصفهانی و محمد بن ابی صهبان از او حدیث نقل کرده اند.3 وی در سال 234 هـ در بصره و به نقلی، در اصفهان وفات یافت.4 کتاب الحدیث اثر او می باشد.5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 9/40.
[2] ــ رجال النجاشی 1/416.
[3] ــ اختیار معرفة