الرجال 119 ـ 134.
[4] ــ تاریخ بغداد 9/48.
[5] ــ الذریعه 6/337.*

دیگر منابع: الفهرست (طوسی) 77 العبر 1/328 سیر اعلام النبلاء 10/679 الجرح و التعدیل 4/115 منهج المقال 173 مجمع الرجال 3/165 الانساب 3/372 تنقیح المقال 2/59 اللباب فی تهذیب الانساب 2/172 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/476 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/131.

سلیمان ـ ضبی (نیمه نخست قرن سوم هجری)

سلیمان بن سماعه بن سلیمان ضبی کوفی کوزی حذّاء خزاعی.

اهل کوفه، از دانشمندان موثق شیعه و از خاندان بنی کوز بن کعب بن بجالة بن ذهل بن مالک بن بکر بن سعد بن ضبه یا بنی کوز بن موئلة بن همام بن ضب بن کعب بود.1 از لقبش حذّاء بر می آید که شغل او یا یکی از اجدادش کفش دوزی بوده است. سلیمان از عمویش عاصم بن سلیمان کوزی صحابی امام صادق(علیه السلام)، حسین بن مختار، عبدالملک بن بحر صاحب اللؤلؤ، عبدالله بن قاسم حضرمی معروف به بطل، علی بن اسماعیل و داود حذّاء روایت آموخته و نقل کرده است.2 احمد بن محمد بن خالد برقی (م 280)،3 محمد بن جمهور عمّی،4 معلّی بن محمد بصری،5 جعفر بن بشیر6 و سلمة بن خطاب براوستانی7 هم از شاگردان و راویان ضبی هستند. به گفته نجاشی، سلیمان بن سماعه کتابی داشته8 که آقابزرگ تهرانی آن را کتاب الحدیث نامیده است.9 با توجه به این که وی با یک واسطه از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده و احمد برقی (م 280) هم راوی اوست، درگذشت او را در نیمه نخست قرن سوم می توان تخمین زد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/415 رجال ابن داود 106.
[2] ــ الکافی 2/164، 396، 3/221، 4/128 و 6/19.
[3] ــ معانی الاخبار 265.
[4] ــ الغیبه (طوسی) 229.
[5] ــ الاختصاص 327.
[6] ــ الأمالی (مفید) 312.
[7] ــ بصائر الدرجات 441.
[8] ــ رجال النجاشی 1/415.
[9] ــ الذریعه 6/337.*

دیگر منابع: تنقیح المقال 2/61 نقد الرجال 161 هدایة المحدثین 76 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/136 بحار الانوار 10/130 و 17/29 جامع الرواة 1/381.

سلیمان ـ ضبی (200 ـ 291 هـ )

ابوایوب سلیمان بن یحیی بن ولید ضبی بغدادی تمیمی مکی.

در سال 200 هـ چشم به جهان گشود.1 علم قرائت را نزد رجاء بن عیسی و دیگران، و علم حدیث را نزد کسانی چون خلف بن هشام، اسحاق بن اسماعیل و ابوعمر دوری فرا گرفت. علمای رجال اهل سنت او را محدثی ثقه و صالح دانسته اند.2 ابوایوب در علم قرائت استاد نقاش و احمد بن محمد آدمی، و در علم حدیث استاد ابوبکر انباری، عبدالباقی بن قانع، طبرانی و دیگران بوده است.3 وی حدود شصت سال از عمر خود را صرف تدریس علم قرائت نمود و در سال 291 هـ از دنیا رفت.4 کتاب الوقف و الابتداء از اوست.5

پی نوشت ها

[1] ـ غایة النهایه 1/317.
[2] ــ تاریخ بغداد 9/60.
[3] ــ تاریخ الاسلام 22/156.
[4] ــ غایة النهایه 1/317.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 38.*

دیگر منابع: المنتظم 13/26 معجم حفاظ القرآن 1/281 لغت نامه دهخدا 1/329 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/498.

سلیمان ـ طیالسی (133 ـ 204 هـ )

ابوداود سلیمان بن داود بن جارود طیالسی اسدی بصری زبیری.

خاندانش ایرانی و از موالی آل زبیر به شمار می آمدند. ابوداود در سال 133 هـ متولد شد و در بصره اقامت گزید و نزد سفیان ثوری، هشام بن ابی عبدالله، همام بن یحیی و دیگران حدیث فرا گرفت و حتی برای فراگیری حدیث به بغداد و اصفهان نیز سفر کرد. وی حدود چهل هزار حدیث را حفظ داشت. علمای رجال اهل سنت او را محدثی ثقه و راستگو دانسته اند. کسانی چون جریر بن عبدالحمید، محمد بن سعد کاتب و هارون بن سلیمان از او روایت کرده اند. وی بر اثر خوردن بلاذر، مبتلا به مرض جذام گشت و در ماه صفر سال 204 در بصره از دنیا رفت و والی بصره، یحیی بن عبدالله بر وی نماز گزارد.1 برخی معتقدند که ابوداود هر چند فردی حافظ بود، گاهی در نقل حدیث دچار اشتباه می شد.2 ابوداود کتاب المسند3 و فضائل الأنصار را تألیف کرده است.4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 9/24.
[2] ــ تقریب التهذیب 1/323.
[3] ــ الانساب 4/91.
[4] ــ ایضاح المکنون 2/195.*

دیگر منابع: المنتظم 10/133 التاریخ الکبیر 4/10 الجرح و التعدیل 4/111 الطبقات الکبری 7/298 الکامل فی التاریخ 6/359 سیر اعلام النبلاء 9/378 العبر 1/270 تهذیب الکمال 11/401 میزان الاعتدال 2/203 شذرات الذهب 2/12 الکامل فی ضعفاء الرجال 3/278 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 4/182 تذکرة الحفاظ 1/351 الثقات 8/275 وفیات الاعیان 1/280 و 2/243 مرآة الجنان 2/23 البدایة و النهایه 10/255 الاعلام 3/125